ادبیات عرب - ضرب المثل های مشترک میان سه زبان عربی، فارسی و انگلیسی
المقدمة
» ویضرِبُ اللهُ الأمثالَ للناس و الله علی کل شیء قدیرٌ«[1]
لا یختلف اثنان فی أن اللغة تحظی بدور وافر لایجاد العلـاقات و الأواصر الودیة فی العصر الذی یسمی بعصر العولمة، فإن اللغه تلعب دورا کبیرا فی هذا العصر، کما تعتبر الترجمة بین اللغات المختلفة من الأمور التی لغت انتباه کافة الناس.
یکوِّن المثل جزءً من هیکلیة اللغة و الذی یصعب ترجمته علی جمیع المترجمین فی لغاتهم المتنوعة هذا الان الترجمة الحرفیة لا تحل مشکلة ترجمة الأمثال بل یتوجب علی المترجم أن یعثر علی مقابل الأمثال فی کله لغة ، الأمر الذی یحتاج إلی دراسات و مقارنات علمیة بین الأمثال و الذی یجعل هذه الرسالة آن تدخل فی اطار فن الترجمة.
إنّ الرسالة هذه تحمل عنوان »الأمثال دراسة و مقارنة بین اللغات الثلاث: العربیة، الفارسیة، و الإنکلیزیة« فقد سرّنی کثیرا أن اشتغلت بدراسه الأمثال کدراسة جامعیة إذ یرجع اتصالی بالأمثال و مباحثها إلی عهد دراستی فی دور اللیسانس، فهذا الاتصال ترک فیّ أثرا عمیقا لما أحسستُ فی نفسی میلـا و رغبة إلی جمع الأمثال و مقارنتها.
ارتأینا تقسیم هذه الرسالة إلی تمهید و قسمین.
إن التمهید یشمل تعریف المثل و تاریخه کما یقدّم بصورة موجزة مصنفات الأمثال و خصائصها فی اللغة العربیة.
یشغلُ الباب الأول حیّزا کبیرا من هذه الرسالة حیث ورد فیه المشترک من الأمثال بین اللغات الثلـاث.
یتناول الباب الثانی، الأمثال الواردة فی الکتب المقدسة و الدینیة و التی تتّبع منهج الخیر و الصواب.
فلـا أدّعی هنا أننی جئتُ بماهوبریء من العثرات و الزلات، لأن الکمال لیس إلالله وحده، ولکننی أقول قدبذلتُ فی هذا الطریق جهد نفسی و بحثت عن الأمثال و مباحثها بکل إخلـاص.
و ها أنا أقدِّم ما تیسّرلی، و من الله التوفیق و علیه التکلـان.
الفهرس
الإهداء............................................................................ ب
الشکر و العرفان.................................................................. ج
المقدمة............................................................................ د
التمهید............................................................................ 1
تعریف المثل...................................................................... 1
أنواع المثل العربی .............................................................. 2
مصنفات الأمثال العربیة......................................................... 3
الأطوار تاریخیة للـأمثال العربیة................................................ 6
ارشادات عامة ................................................................... 8
الباب الأول
الأمثال المشترکة بین اللغات الثلـاث: العربیة، و الفارسیة، و الإنکلیزیة.... 9
الباب الثانی
الأمثال الدینیة.................................................................... 323
الخاتمة............................................................................ 337
ملخص باللغة الفارسیة.......................................................... 338
[1] النور، الآیة 35
جزوه مجموعه تست ادبیات فارسی
بیش از 550سوال تستی همراه با پاسخ کاملا تشریحی
مجموعه تست
1- عین الکلمات التی الهمز فی کلّها همز وصل
1( استغفَرَ-استغفِز – اثنانِ – اِغفِر 2( اِجتَمعععععع –
اِنقَط – اَکرمَ – اِسمُ – اَضرِب
3( اِذا – إلی – إبن – إمرؤ – اُخَِذ 4( اُعلّم – استغفرُ –
اِضْرِبْ – إستم - أکرم
2- العاقل یبصره بقلبه ماال یبصر الجاهل بعینه )کلیلعه وممنعه( ععیِّن
الصحیح عن کلمه »ما«
1( اسم موصول وصلته: ال یبصر و عائدها محذوف 2( حرف غیر عامل
مبنی علی السکون
3( حرف شبیه بلیس عامل اسمها: الجاهل 4( موصععول مفعععول و
منصوب محالً عائدها: الجاهل
3- عین الصحیح عن کلمه »مشواه«
1( اسم اآل علی وزن مفعال 2( اسم اآل علی وزن
3( اسم مبالغه علی وزن مفعال 4( اسععم جامععد و ال
یدلّ علی اسم مشتقّ
4- مجهول جمله »شاهد علی التمریناتِ « میشوم ...
1( شاهد التمریناتُ 2( شُوهِ َد 3( التمرینعاتُ
)4
5- »سبحاَن هللا ربّ العرش عمّا « عین الصحیح عن کلمه »سبحان«:
1( اسم فعل، مبنی علی الفتح 2( اسعععم و منصعععوب
مفعول مطلق لفعل محذوف وجوباً
3( اسم مصدر و منصوب و تمییز مفرم 4( اسم و مبنی علعی
الفتح، مبتدا و مرفوع محال
6- عیّن التمییز المنقول أو المحوّل:
1( کفی بالموت واعظا 2( کم من ناجح بعین
زمالئنا
3( کم طا و طالبا فی 4( مریمُ أرجعح منع
عقالً
7- فعل امر از »ُترضِی«...
1( اِرِض 3 )2( اَرِض 4( اَرضَ
8- نقش نحوی )مبشّرین( مر عبارت مقابعل ییسع معا نرسعل الرسعل اال
ُمبشّرینَ
1( مستثنی 2( مفعول به 3( بدل )رسل( 4( حال
9- نهی از فعل مضارع تخاف مر مفرم مؤنث مخاطب ییس
1( ال تخافی 2( ال تخفی 3( ال تخوفی 4( ال َتخَف
10- فعل امر از »ُتسامی« مر مفرم مذکر مخاطب ییس
1( ُتسا 2( سامَ 3( سامُ 4( سامِ
11- کلمه روید مر عبارت )رویَد اخاک( ییس 2
1( مبتدا 2( مفعول به مقدم 3( اسععععم فاعععععل
4( خبر مقدم
12- کلمه احسن مر جمله »خاطبته أحسن الخطاب« ییس
1( مفعول مطلق 2( مفعول به 3( مفعول له 4( تأکید
13- جم کلمه »أصمّ« و نوع آن کدام اس
1( الصّمَ: اسم تفضیل 2( الصُمَّ: صف مشبهه 3( الصّعما :
صف مشبهه 4( الصموم: اسم مبالغه
14- عین نوع األعالل فی کلمتی »مقیم و « علی التوالی
1( اسکان – حذف 2( قلب و اسکان
3( قلب – اول اسکان بعد حذف 4( قلب – اول حذف بعد قلب
15- عین الصحیح فی اسم الفاعل معن االفععال التالیعه علعی التعوالی«
استعّد – استعام- انقام
1( مستعّد- مستعام- منقام 2( مستعدم- مستعید- منقید 3(
مستعّد- مستعید- منقام 4( مستعّد- مستعاّم- منقوم
16- عین الصحیح عن کلمه »ماع« قربُ الصالحین ماع للصالح
1( خبر و مرفوع تقدیراًًَ 2( خبر و مجرور فعی
اللفظ و مرفوع محالً
3( فاعل شبه فعل » قرب « و مرفوع تقدیراً 4( مبتعععدا معععؤخر
ومرفوع محالً
17- عین الصحیح إذا بنی الفعل للمجهول »المظلومون ینصرهم هللا«
1( ُینصِرُالمظلومون 2( ُینصَروَن المظلوموَن 3(
المظلومون ُینصَرون 4( المظلومون ُینصرُهم
18- عین الصحیح عن الیتیم فی : أّما الیتیم فال تقهر
1( مفعول له و منصوب 2( مفععول معن بعاب
االختصاص
3( مفعول به لفعل محذوف 4( مفعول به مقدم
19- عین الصحیح عن کلمه غافل فی : و ما رب عما تعملون
1( خبر مفرم لع »ما« شبیه لیس و مجرور فی اللفظ 2( مجرور به حرف
جار متعلقهما فعل » تعلمون«
3( مجرور بحرف جار متعلقهما فعل محذوف 4( مفععععول بعععه و
منصوب محالً
20- عین الصحیح عن العبار »احتمال المصائب خیعر معن جزعع عنعد
النوائب«
1( المصائب: مفعول به / عند: مضاف الیه 2( احتمال: مضعاف /
المصائب: مفعول به
3( خیر: خبر / النوائب: ظرف 4( ضمیر »ک«: فاععل
/ المصائب: مفعول به
پاسخنامه مجموعه تست
1- گزینهی »1« مزه بابهای استفعال و افتعال و انفعال مر ماضی و
امر و مصدر همزه وصل اس همزه وصل همزهای اس که مر
اول کالم تلفظ میشوم ولی مر اثنا کالم تلفظ نمیشوم
مانند اِجلِس و مر مه کلمه همزه وصل میباشد بطور سماعی
که عبارتند از: اسم – اس - ابن – ابنم – امرؤ – امرا
– اثنان – اثنتان – ایمن – ایمُ )مر قسم( – حرف تعریف
باشد مانند و أَ أل و همزه باب افعال قط می کرِم
2- گزینهی »1« به معنای آنچه، ییزی که موصولی اس و عائد صله آن ضمیر
محذوف که تقدیر ما ال یبصره که عائد »ه« و محذوف اس .
3- گزینهی »2« ر اصل بر وزن اس که حرف عله »یا « اعالل به
قلب شده اس بصورت مشوا مرآمده اس و اسم آل بر سه
وزن اس 1- مفعال ) مفتاح ( 3 ) ( -2- مِفعَل )
مقبض(
4- گزینهی »3« اهد علی : فاعل را حذف میکنیم، شاهد : فعل
را مجهول میکنیم، : نایب فاعل بجای مفعول میآوریم
و حرک ضمه میمهیم، التمریناتُ: التمرینات مؤنث
اس باید فعل را مونث کنیم المتریناتُ
5- گزینهی »2« بحاَن مفعول مطلق و منصوب و عاملش وجوباً محذوف اس .
6- گزینهی »4« راصل »عقلُ مریم أرجح« اس که تمییز منقول مر اصل
مبتدا اس و تمییز منقول تمییزی اس که مر اصل فاعل
یا مفعول یا مبتدا باشد. مانند: طابَعَلی نفساً: که مر
اصل طاَب نفسُ علی که تمییز مر اصل فاعل اس و فجّرنا
االرضَ عیوناً: که مر اصل فَجّرنا عیوَن األرِض که تمییز مر
اصل مفعول اس .
7- گزینهی »3« ًًُُرضی فعل مضارع صیغه )7( از باب افعال که ناقص اس
مر هنگام ساختن امر حرف علّه فعل ناقص از آخر آن حذف
میشوم و همزه باب افعال مر امر همیشه مفتوح اس
ُترضی: اَرِض
8- گزینهی »4« ُمبشِّرینَ حال مفرم و منصوب به »یا « شاهد مر این اس که
صاحب حال که الرُسُل مقدم شده اس و حال مؤخّر اس به
خاطر این که حال محصور به إّال و این امر واجب اس .
9- گزینهی »1« ا نهی + تخافین: ال تخافی که نون به جز می حذف شده
اس .
10- گزینهی »4« ُتسامی بر وزن ُتفاعِلُ از باب مفاعله که مر حال امر
)جزمی( حذف عله از آخر فعل ناقص حذف میشوم و تا حرف
مضارعه اس و آن هم حذف میشوم ُتسامی: سامِ
11- گزینهی »3« رُوََید: اسم فعل به معنای » امر « اس .
12- گزینهی »1« احسن مفعول مطلق نیابی اس یند ییز نائب مفعول
مطلق میشوم که از جمله آنها صف میباشد صف )احسن(
مفعول مطلق نیابی اس . 85
13- گزینهی »3« جم أصمّ میشوم صُمّ و اَصمّ صف مشبهه بر وزن افعل یون
بر عیب مالل میکند أصمّ یعنی: کر
14- گزینهی »3« مقیم مر اصل )اسم فاعل از باب افعال از ریشهی
قوم( اعالل به قلب شده اس و او مکسور به یا تبدیل
یا قلب شده اس وماع مر اصل ماعو اسم فاعل از ثالثی
مجرم: اعالل به اسکان میشوم: سپس اعالل به حذف:
ما )ماع (
15- گزینهی »3« اسم فاعل از استعَّد )یستعُّد( میشوم: مستعّد و از
استعام )یستعیُد(: مستعید و اسم فاعل از اِنقام )ینقام(
میشوم: منقام
16- گزینهی »1« ماع خبر و مرفوع تقدیراً – اعراب اسمهای منقوص
)ماعی( مر حال رف تقدیری اس .
17- گزینهی »3« مجهول المظلومین ینصرهم هللا میشوم المظلومون ُینصَروَن
که مبتدا )المظلومون( اس باید با خبر مطابق کنند هللا
فاعل بوم حذف شد و بجای »هم« که مفعول بوم نایب فاعل
را میآوریم یعنی ضمیر متصل مرفوع واو
18- گزینهی »4« وقتی فعل بعد از فا جزا مر جواب أّما واق شوم
مفعول بر فعل و فاعل مقّدم میشوم پس الیتیم مفعول به
مقّدم اس وجوباً.
19- گزینهی »1« گاهی خبر مای شبیه به لیس با زاید مارم مر این
صورت اّوالً نوع خبر جار و مجرور نیس یون با زائد اس
و ثانیاً خبر مجرور به حرف جر زائد میگرمم لفظاً و محالً
منصوب.
20- گزینهی »1« مصائب: مفعول به برای شبه فعل »احتمال« و عند:
مفعول فیه یا ظرف مکان و منصوب مر گزینه ی »4« »ک« فی
المعنی فاعل برای شبه فعل »احتمال« اس که گزینه
ناقص اس و میتوانس جواب صحیح باشد.
21- گزینهی »2« هر گاه صف بعد از نفی یا استفهام قرار گیرم و مر
اسم ظاهر یا ضمیر منفصل عمل کند مبتدا واق میشوم و
ما بعد آن مرفوع میگرمم. و مبتدا بینیاز از خبر
میشوم مانند: اُمکَرَّمُ الکَذّابوَن که ُمکرَّم مبتدا و مرفوع
اس و بینیاز از خبر و الکذابون نایب فاعل برای مکرم
)مفعول به(
نوع فایل:Pdf
سایز: 1.61mb
تعداد صفحه:117
تاریخ ادبیات فارسی معاصر
ادبیات فارسی یا پارسی معاصر به ادبیاتی گفته میشود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای قدیمی در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند.
آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از مرزهای ایران فراتر رفته است. شاعران و نویسندگانی نظیر فردوسی، سعدی، حافظ شیرازی، عمر خیام و نظامی شهرتی جهانی دارند. در میان چهرههای شناخته شده ادبیات معاصر فارسی در جهان می توان به صادق هدایت در داستان و احمد شاملو در شعر اشاره کرد.
ادبیات ایران پیش از اسلام
پارسی باستان
زبان پارسی باستان نیای زبان فارسی امروزیاست و در تقسیمبندی زبانشناختی یکی از زبانهای شاخهٔ غربی زبانهای ایرانی باستان محسوب میشود. پارسی باستان چنان که از نامش بر میآید زبان قدیم پارسیان بودی و بسیاری از کتیبههای شاهان هخامنشی به این زبان نوشته شدهاست. پارسی باستان با زبان اوستایی و به تبع آن زبان سنسکریت خویشاوندی نزدیکی میدارد.
آثار به این زبان
آثار بهجا مانده از این زبان به خط میخی هخامنشیاست که از قرن ششم تا قرن چهارم پیش از میلاد تحریر شدهاند. البته یک نمونه کتیبه هم در نقش رستم یافت شدهاست که به نظر میآید به زبان پارسی باستان است ولیکن به خط آرامی نوشته شدهاست و احتمال میرود که بعد از دورهٔ هخامنشی تحریر شده باشد. تنها چند واژه از آن تا کنون خوانده شدهاست.[۱]
نمایی از دستور زبان
در این زبان سه جنس مذکر و مؤنث و خنثی و سه شمار، مفرد و مثنی و جمع هست و کلمه با توجه به نقش نحوی آن صرف میشود.
پارسی میانه
زبان پارسی میانه یکی از زبانهای ایرانی میانهٔ غربیاست که بنا به تعریف از اوایل دوران اشکانی تا صدر اسلام رواج میداشتهاست. خاستگاه این زبان که فرزند پارسی باستان به حساب میآید پارس بود. در دوران اشکانیان پارسی میانه زبانی محلی بود و از پهلوی اشکانی تأثیر زیادی پذیرفت تا اینکه در زمان ساسانیان زبان رسمی شاهنشاهی شد. کتیبهها و اسناد ساسانیان و بسیاری از کتابها به این زبان نوشته میشد. با بر افتادن ساسانیان و تا چند سده پس از اسلام همچنان تولید اثر به این زبان ادامه داشت. گرچه عملاً زبانی نیممرده محسوب میشد.
این زبان یا یکی از گویشها یا زبانهای بسیار نزدیک به آن، پس از تحول و آمیختگی با لهجهها، گویشها و زبانهای خویشاوند نزدیک و همچنین واردشدن وامواژهها، فارسی نو را به وجود آوردهاست. بنا بر این جای تعجب نیست که شباهتهای فراوان چه از نظر واژگانی و چه از نظر دستوری میان این دو زبان وجود دارد. در واقع تحولی که از پارسی باستان تا پارسی میانه اتفاق افتادهاست بسیار عظیمتر از تحولیاست که از پارسی میانه تا پارسی نو رخ دادهاست.
پهلوی در مقابل پارسی میانه
زبان پارسی میانه را در متون کهن پارسی نو پهلوی خواندهاند. این نامگذاری چندان دقیق نیست. کلمهٔ پهلوی به معنی منتسب به پهلو است که خود صورتی از واژهٔ پارت است. از میان زبانهای ایرانی میانه که در ایران رواجی کمابیش میداشتهاند پس از پارسی میانه (که نزد خود گویشوران آن زبان پارسی خوانده میشد) زبان پهلوانی که آن را گاه پهلوی اشکانی میخوانند شهرت بیشتری میداشتهاست. یعنی در زمان ساسانیان زبان پارسیگ (=پارسی میانه) در تقابل با پهلوانیگ/پهلویگ (=زبان پارتی) مطرح بود. با رواج پارسی نو (پارسی دری) پارسی برای اشاره به پارسی دری به کار میرفت، بنابراین برای تمییز دادن پارسی میانه از پارسی نو پهلوی را بر زبان پارسی میانه اطلاق کردند. از آنجا که پهلوی اشکانی در آن زمان زبانی مرده محسوب میشد این نامگذاری مشکلی ایجاد نمیکرد.[۱]
امروزه هم همچنان کمابیش پهلوی برای اشاره به پارسی میانه استفاده میشود و گاه منظور از آن نوع خاصی از پارسی میانهاست که در کتابهای زرتشتی به کار رفتهاست (در تقابل با زبان پارسی میانهای که بعضی آثار مانوی به آن نوشته شدهاست). اصطلاحهایی چون پهلوی ساسانی نیز گاه به کار میرود. برای اشاره به زبان اشکانیان معمولاً از اصطلاح پهلوی اشکانی یا پارتی استفاده میشود.
حمله اعراب
پس از حمله عرب سیر ادبی ایران تا پیدایش نخستین سلسلههای ایرانی متوقف ماند. در زمان طاهریان (۲۰۵ - ۲۵۹ ه. ق.) شاعری به نام حنظله بادغیسی (ف.۲۲۰) ظهور کرد. در عهد صفاریان محمد بن وصیف و فیروز مشرقی و ابوسلیک گرگانی به سرودن شعر پرداختند.
سامانی
در دوره سامانی شعر و نثر پارسی هر دو راه کمال سپرد. در شعر شهید بلخی، رودکی سمرقندی، ابو شکور بلخی، ابو الموید بلخی، منجیک ترمذی، دقیقی طوسی، کسائی مروزی، عماره مروزی. در نثر رساله در احکام فقه حنفی تصنیف ابوالقاسم بن محمد سمرقندی، شاهنامه ابو منصوری، کتاب گرشاسب و عجائب البلدان هر دو تالیف ابو الموید بلخی، ترجمه تاریخ طبری توسط ابو علی بلعمی، ترجمه تفسیر طبری توسط گروهی از دانشمندان، حدود العالم (در جغرافیا)، رساله استخراج تالیف محمد بن ایوب حاسب طبری پرداخته شد.
آل بویه
در دوره آل بویه منطقی رازی و غضایری در شعر نامبردارند و در نثر دانشنامه رازی علائی و رگشناسی به قلم ابن سینا پرداخته شد و ابوعبید جوزانی بخش ریاضی دانشنامه را به رشته تحریر درآورد و قصه حی بن یقظان به فارسی ترجمه و شرح شد.
غزنویان
در دوره غزنوی فردوسی، عنصری، عسجدی، فرخی سیستانی و منوچهری شعر پارسی سبک خراسانی را به کمال رسانیدند و ابو نصر مشکان نویسنده مکتوبات درباری سبکی بدیع در نثر پدید آورد.
سلجوقیان و خوارزمشاهیان
در زمان سلجوقیان و خوارزمشاهیان شاعران بزرگ چون اسدی، ناصر خسرو، قطران، مسعود سعد، عمر خیام، معزی، انوری، خاقانی، نظامی، ازرقی، ادیب صابر، رشید وطواط، ظهیر فاریابی، جمال الدین اصفهانی، مجیر بیلقانی، ابو الفرج رونی، سید حسن غزنوی، عبدالواسع جبلی، سنایی، عطار، مختاری غزنوی، عمعق بخاری و جز آنان ظهور کردند.
در نثر نمایندگانی مانند نظامالملک نویسنده سیاست نامه، امیر کیکاووس مولف قابوس نامه، محمد بن منور نویسنده اسرارالتوحید، عطار نویسنده تذکرهالاولیاء، گردیزی مولف زینالاخبار، ابوالفضل بیهقی نویسنده تاریخ بیهقی، راوندی نویسنده راحه الصدور، غزالی مولف کیمیای سعادت، نصرالله بن عبدالحمید مترجم کلیله و دمنه، نظامی عروضی مولف چهار مقاله، رشید و طواط نویسنده حدائق السحر، حمیدالدین نویسنده مقامات حمیدی، زینالدین اسماعیل مولف ذخیره خوارزمشاهی (در طب) ظهور کردند.
حمله مغول
حمله مغول با همه قوت و صلابت خود نتوانست از ادامه علوم و ادبیات بکاهد. در این دوره سعدی نویسنده بوستان, گلستان و غزلیات، مولوی صاحب مثنوی معنوی و غزلیات شمس، محمود شبستری صاحب مثنوی گلشن راز ، کمال اسماعیل، همام تبریزی، اوحدی مراغهای گوینده جام جم، امیر خسرو دهلوی، خواجوی کرمانی، ابن یمین، سلمان ساوجی، و حافظ شیرازی، در شعر پدید آمدند.
تیموریان
دوره تیموریان دنباله دوره مغول محسوب میشود. در عهد تیموری جامی شاعر ظهور کرد. در عهد مغول و تیموری نویسندگانی ارجمند برخاستند, مانند عطا ملک جوینی مولف تاریخ جهانگشا، منهاج سراج مولف طبقات ناصری، ابوالشرف ناصح گلپایگانی مترجم تاریخ یمینی، رشید الدین فضلالله مدون و جامع جامع التواریخ، شهاب الدین عبدالله نویسنده تاریخ وصاف، حمدالله مستوفی نویسنده تاریخ گزیده، حافظ ابرو مولف زبده التواریخ، نظامی شامی نویسنده ظفر نامه، میر خواند مولف روضه الصفاء (همه در تاریخ)، عوفی نویسنده لباب الالباب و جوامع الحکایات، دولتشاه مولف تذکره الشعراء، محمد بن قیس نویسنده المعجم (در ادب و انواع آن)، نصیرالدین طوسی نویسنده اخلاق ناصری و اساس الاقتباس، جلال الدین دوانی نویسنده اخلاق جلالی، حسین واعظ نویسنده اخلاق محسنی و انوار سهیلی (در اخلاق و فنون و حکمت).
صفویان
در دوره صفویان نثرنویسانی مانند خواند میر نویسنده حبیب السیر، ابن بزاز نویسنده صفوه الصفاء، حسن بیک روملو مولف احسن التواریخ، اسکندر منشی مولف عالم آرای عباسی، احمد بن نصرالله نویسنده تاریخ الفی، محمد یوسف بن شیخ مولف منتخب التواریخ، ابوالفضل ابن مبارک مولف اکبر نامه (در تاریخ)، ظهور کردند و در شعر محتشم کاشی، عرفی، صائب، بابا فغانی، هاتفی، هلالی، اهلی، وحشی، کلیم، نامبردارند.
افشاریان و زندیان
در دوره افشاریان و زندیان گویندگانی مثل هاتف و پسر او سحاب، مشتاق، عاشق، لطفعلی بیک و آذر بیگدلی معروف شدند.
قاجار
برخی شاعران و نویسندگان در دوره قاجار بازگشت به سبک قدیم (سبک خراسانی) کردند و شاعرانی مانند مجمر، صبا، وصال، قاآنی، فروغی بسطامی، سروش، محمود خان ملک الشعراء شیبانی و جز آنان نماینده این سبکاند. در نثر رضاقلی هدایت مولف مجمع الفصحاء متمم روضه الصفا و ریاض العارفین، لسانالملک سپهر مولف ناسخ التواریخ، نویسندگان نامه دانشوران، اعتماد السلطنه مولف مرآت البلدان و غیره شهرتی یافتهاند.
ادبیات مشروطه
در دوره مشروطیت تحولی در روش فکر شاعران و نویسندگان پیدا شد. ادیبالممالک فراهانی، ادیب پیشاوری، پروین اعتصامی، محمد تقی بهار، افسر، ایرج، دهخدا، شوریده، عارف، عشقی، وحید دستگردی، یاسمی، یغما، و گروهی از معاصران نمایندگان شعر این دوره هستند و علی اکبر دهخدا، جمال زاده، صادق هدایت، محمد قزوینی، عباس اقبال،زین العابدین مراغه ای، محمد مسعود، رشید یاسمی، عبدالحسین زرین کوب، صادق چوبک و گروهی از معاصران نماینده شعب مختلف نثر این دوره به شمار میروند.'
شعر نو
زمینههای فکری سرایش شعر نو، سالها پیش از نیما آغاز شده بود که برای پیگیری این نکته باید به شاعران و سرایندگان دوره مشروطه مراجعه کرد. ابوالقاسم لاهوتی، میرزا حبیب مترجم حاجی بابای اصفهانی و میرزاده عشقی از این زمرهاند.
شعر نو جنبش شعری بود که با نظریات نیما یوشیج آغاز شد. از جمله شاعران متعلق به این جنبش شعری میتوان به احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، منوچهر آتشی، طاهره صفارزاده، و محمود مشرف تهرانی (م. آزاد) اشاره کرد.
وزن در شعرهای نیما و اخوان با نوع شعری که احمد شاملو سراینده آن بود تفاوت دارد. شعر نیمایی دارای وزن عروضی بوده و تنها هجاهای شعر تساوی خود را از دست داده اند و کوتاه یا بلند میشوند ولی در شعر سپید که احمد شاملو آن را پایهگذاری کرد از وزن خبری نیست و به جای آن از تصویر سازی واژگانی و موسیقی درونی استفاده میشود.
فرهنگنویسان ایرانی
· علی اکبر دهخدا
· محمد معین
· امیر حسین آریانپور
· احمد شاملو
شاعران زن ایرانی
· طاهره قرهالعین
· فروغ فرخزاد
· طاهره صفارزاده
· سیمین بهبهانی
· پروین اعتصامی
باید یادآوری کرد که در سدههای گذشته از جمله در سده ششم هجزی قمری، در دربار سلطان سنجر سلجوقی، مهستی شعر میسرود که اشعار اروتیک او شهره است، جز او از رابعه باید یاد کرد و برای دیگران باید به منابع مراجعه کرد. در دوره قاجار نیز بسیاری از بانوان شاعر را میتوان سراغ گرفت، به ویژه از زنان دربار.
طنزپردازان
· عبید زاکانی
· ایرج میرزا
· دهخدا
· هادی خرسندی
· کیومرث صابری فومنی
· سید ابراهیم نبوی
نویسندگان و شاعران انقلاب اسلامی
· مهرداد اوستا
· محمد علی معلم دامغانی
· قیصر امین پور
· فاطمه راکعی
· سیمیندخت وحیدی
· حمید سبزواری
· سید مهدی شجاعی
· رضا امیرخانی
· علی موذنی
· زینالعابدین رهنما
منتقدان ادبی
نخستین کسانی که نقد ادبی به معنای مدرن آن را در ایران شناساندند روشنفکران دوران مشروطه نظیر فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان، طالبوف و زینالعابدین مراغهای بودند.
· دهخدا
· بدیعالزمان فروزانفر
· محمد تقی بهار
· رضا براهنی
· جلال همایی
· سعید نفیسی
· نیما یوشیج
· محمدعلی سپانلو
· مهدی یزدانی خرم
· پرویز ناتل خانلری
· صادق هدایت
· عبدالحسین زرینکوب
· محمد رضا شفیعی کدکنی
· شاهرخ مسکوب
زبان و ادبیات فارسی
تاثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی
پیشگفتار
قرآن مجید کتاب دینی ماست و معانی و مفاهیم آن در طول چهارده قرن از جهات مختلف در حیات فردی و اجتماعی ما تأثیر پنهان و آشکار نهاده است. چنان که امروزه نمی توان جنبه ای از جنبه های گوناگون زندگی مسلمانان را یاد کرد که قرآن مجید و معانی والای آن به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم در آن تأثیری نگذاشته باشد و هر کس در این باره تأملی به سزا کرده باشد و عناد نورزد ، به صحت این اعتقاد اقرار می کنند. حدیث نیز که همان«قول و فعل و تقریر» پیامبر اکرم است ، همین حکم را دارد و الفاظ و معانی آن به صورت های گوناگون در زندگی مسلمانان و در رفتار و گفتار و کردار آنان تأثیر نیرومند و دراز آهنگی داشته است.
یکی از بارزترین موارد این تأثیر، سروده های شاعران و نوشته های نویسندگان است. هر ملتی به سرمایه هایی اعم از مادّی و معنوی، می تازد. یکی از سرمایه های جاودانی و افتخار آمیز ما ایرانیان نیز سروده های شاعران و سخنوران و نوشته های دبیران و نویسندگان و تأمّلات عارفان و اندیشه های حکیمان و فیلسوفان و متکّلمان ایرانی مسلمان است و همه می دانند که بسیاری از ابیات و عبارات این بزرگان را " اشاره"، "تلمیح" ، "اقتباس" ، "تضمین" ،"تحلیل آیات " ، "قصص" و "تمثیل"های گوناگون این کتاب مبین و سخنان پیامبر بزرگوار خدا تشکیل می دهد و همه ی آن بزرگان در عبارت پردازی، استدلال و بیان آن چه در ضمیر خود از این موارد بهره مند شده اند. لذا اگر کسی ادعا کند که مثلاً می تواند اشعار رودکی، فردوسی بزرگ، ناصر- خسرو،خاقانی، سنایی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ، جامی و صدها تن شاعر دیگر و نیز آثار مردانی چون غّزالی، عنصر المعالی زیادی، نصرالله منشی و بسیاری دیگر را بدون فهم قرآن مجید و تفسیر آن و تأمّل در احادیث نبوی به درستی دریابد، باید در صحّت ادعای او تردید کرد زیرا به قول حافظ:« هر چه دارم همه از دولت قرآن است»؛ به دلیل انواع تأثیراتی که این دو منبع گران مایه ی عظیم در ادب فارسی بر جای گذ اشته اند.
ما در فصل اول این تحقیق به بیان ضرورت و اهمیت گردآوری این پژوهش پرداخته ایم و در فصل دوم درباره ی تاریخچه ی موضوع و پیشینه ی آن سخن گفتیم و در فصل سوم به بیان روش های مورد استفاده اشاره کرده ایم و در فصل چهارم به تأثیر و اقتباس هر یک از شاعران و کاتبان به صورت اجمالی موردی پرداخته ایم؛ زیرا اگر هر پژوهنده ای بخواهد تمام موارد تأثّر شاعران را مطرح کند باید درباره ی هر کدام از آن ها کتابی کلان بنویسد که برای ما این کاری ناممکن است. هم چنین در این فصل به بررسی پاسخ نامه ها و نتایج حاصل از آن نیز پرداخته ایم و فصل پنج هم شامل بحث و نتیجه گیری، پیشنهادات، مطرح کردن مشکلات، منابع و مآخذ می- باشد.
ناگفته نماند که موارد ارائه شده در این فصول تنها مشتی از خروار است و از شما خواننده و صاحب نظر ارجمند خواهشمندیم ما را در رفع کاستی های موجود یاری و راهنمایی فرمایید تا ان شاء الله در گردآوری های آتی درصدد رفع این معایب برآییم و از راهنمایی های علمی شما بهره- مند گردیم.
مقدمه
قرآن بزرگترین یاور و استوارترین پناهگاه برای همه ی نویسندگان و شاعران اسلامی بوده است حتی کسانی هم که اندیشه ای ناهمسو با اسلام داشته اند به این ریسمان خدایی چنگ زده- اند و در پس این دژ استوار، پناه گرفته اند، اگر چه اینان از این تمسک طرفی برنبسته بلکه در تیرگی ها فرو رفته اند که:«من یهدالله فهو المهتدی و من یضلل فأولئک هم الخاسرون» (آیه ی 178/اعراف) و کلام مولانا هم به معنی این آیه اشاره دارد:
در بنی فرمود کاین قرآن ز دل
هادی بعضی و بعضی را مضل
قرآن برای مسلمانان نیز هم زبان دل است و هم ترجمان اعتقاد و پشتیبان آن تقدیسی را متداعی می کند که هم آرام بخش است و هم شکوهمند، شکوهی معنوی که همه را به سکوت وا- می دارد، «اذا قرﺉ القرآن فاستمعوا له و انصتوا» (آیه ی204 / اعراف) و آرامشی که نتیجه هدایت و ایمان است، «هدی للناس و بنیات من الهدی و الفرقان» (آیه ی 185/بقره ) به علاوه مضامین قرآنی بخش عمده ای از عاطفه ی جمعی همه ی مسلمانان را به خود اختصاص داده است.
رشته استواری است که میان آنان پیوند برادری ایجاد کرده، هم ضامن بقا و دوام خود است و هم جاودانگی اعتقادات اسلامی را تضمین می کند. این ویژگی همان عنایت الهی است که مانع هر گونه تحریف و تغییر احکام و قرآن نیز هست.
زبان فارسی از زبان های عمده ی بهره دهنده به فرهنگ اسلامی و بهره برنده از معارف انسان ساز قرآنی است از این رو دانستن قرآن و حدیث و درک معانی و مضامین والای آن لازم می نموده و پیوسته مورد نظر مردم به ویژه ادب دوستان و منتقدان بوده است.
بدین ترتیب ما بر آن شدیم تا پژوهشی درباره ی نقش قرآن و حدیث در ادب فارسی، داشته باشیم.
چکیده
خداوند برای هدایت انسان ها، پیامبران الهی را به سوی بشر مبعوث کرده است تا اندیشه و تفکر آنان را تحول و در رفتار و کردار افراد بشر و جوامع آنان تغییر ایجاد کند.
هدف از این گردآوری اشاره به تاثیر قرآن و حدیث، که هر دو در هدایت بشر نقش به سزایی دارند، است.
برای این منظور ما در این تحقیق به ترتیب زندگانی و تاثرات هشت تن از شاعران بزرگ را دنبال کردیم و برای این که تاثر هر نویسنده و سخنور را بهتر ردیابی کنیم از زندگانی آن شاعر و نویسنده به اجمال سخن گفتیم و میزان اشتغال وی به علوم قرآنی از جمله تفسیر کتاب مجید و احادیث رسول اکرم و اخبار معصومین را تا حد ممکن یادآوری کردیم.
در این تحقیق با توجه به پرسشنامه ای که تهیه گردید و در اختیار چهل نفر از دانش آموزان سال سوم و پیش دانشگاهی مدرسه آرمینه مصلی نژاد قرار گرفت، ما به بررسی میزان آشنایی آن ها با مفهوم قرآن و حدیث و نقش آن ها در ادبیات فارسی پرداختیم و پس از مشاهده- ی پاسخ نامه ها نتایج حاصل را به صورت جداول و نمودار هایی برای هر سوال به صورت مجزا نشان دادیم و پی بردیم که هر دو گروه آماری نتایج یکسانی داشتند.
فهرست مطالب
پیشگفتار...............................................................................................................................................ا-ب
مقدمه..................................................................................................................................................ب-ج
چکیده...................................................................................................................................................ج-د
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه ........................................................................................................................1
1-2 بیان مسئله..................................................................................................................2
1-3 اهداف تحقیق..............................................................................................................2
1-4 اهمیت تحقیق.............................................................................................................2
1-5 سئوالات تحقیق......................................................................................................3-2
1-6 فرضیه ها...................................................................................................................3
1-7 کلید واژه ها...........................................................................................................4-3
فصل دوم: پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه..................................................................................................................5
2-2 تاریخچه موضوع.............................................................................................. 7-6
2-3 پیشینه نظری...............................................................................................8-7
2-4 پیشینه عملی(نقد کتاب)............................................................................................................9
2-5 ضرورت تحقیق...............................................................................................................................9
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه..........................................................................................................................................10
3-2 روش های مورد استفاده در تحقیق......................................................................................11
3-3 فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها.............................................................................12
3-4 جمع آوری داده ها...................................................................................................................12
3-5 تجزیه و تحلیل داده ها...........................................................................................................13
فصل چهارم: یافته های تحقیق
4-1 مقدمه...........................................................................................................................................14
4-2 قرآن کتاب آسمانی ما.............................................................................................................15
4-3 تعریف ادبیات............................................................................................................................ 15
فرضیه 1: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است..................................17-16
4-4 تاثیرات دین اسلام در عرصه ی ادبیات........................................................................19-17
5-4 صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران..........................................................................20-19
6-4 حدیث چیست.....................................................................................................................21-10
4- 6-1-حدیث محبت در ادب فارسی...................................................................................25-21
فرضیه 2: برخی از شعرای متقدم در آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند............. 35-27
فرضیه 3: میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش زیاد بوده است..............42-36
فرضیه 4: مولوی داستان یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است.............................59-43
فرضیه 5: سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآنی پرداخته است.........................66-60
فرضیه 6: شهریار دراشعار خود از نهچ البلاغه بهره برده است........................................98-67
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5- 1مقدمه........................................................................................................................................128
5-2 بحث و نتیجه گیری.................................................................................................... 130-129
5-3 مشکلات تحقیق.....................................................................................................................130
5-4- پیشنهادات تحقیق...............................................................................................................131
فهرست منابع و مآخذ.......................................................................................133-132
پیوست
فهرست جداول......................................................................................127-99
جدول 1-4- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب سن
جدول 2-4- شاخص های تمایل مرکزی و شاخص های پراکندگی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول 3-4- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 4-4- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
جدول 5-4- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول 6-4- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 7-4- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول 8-4- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 9-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
جدول 10-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 11-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
جدول 12-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 13-4- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
جدول 14-4- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 15-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
جدول 16-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 17-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
جدول 18-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 19-4- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
جدول 20-4- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 21-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
جدول22-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
جدول23-4- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
جدول 24-4- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 25-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
جدول 26-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 27-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
جدول 28-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
جدول 29-4- تجزیه و تحلیل آماری بین پاسخ های داده شده توسط دو گروه شرکت کننده در تحقیق ( پایه تحصیلی پیش دانشگاهی ، پایه تحصیلی سوم دبیرستان )
فهرست منحنی ها..........................................................................126-100
منحنی 1-4- درصد فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی 2-4- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
منحنی 3-4- درصد فراوانی پایه تحصیلی افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی 4-4- درصد فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی 5-4- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 6-4- درصد فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی 7-4- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 8-4- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
منحنی 9-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 10-4- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
منحنی 11-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 12-4- درصد فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
منحنی13-4- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 14-4- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
منحنی 15-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 16-4- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
منحنی 17-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 18-4- درصد فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
منحنی 19-4- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 20-4- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
منحنی21-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی22-4- درصد فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
منحنی 23-4- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 24-4- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
منحنی 25-4- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی 26-4- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
منحنی 27-4- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
توضیحات محصول:
مجموعه کامل تست (زبان و ادبیات فارسی) رشته زبان و ادبیات فارسی با پاسخنامه تشریحی برای کنکوریهای 95
گلدان دیپولون- قرن هشتم ق.م .آتن.سبک هندسی
یونانیان نخستین مردمی بودند که در صدد ایجاد یک نظام فکری درباره ی عالم برآمدند.آن ها تا حد امکان با اعتقادات
خرافی به مبارزه پرداختند و کوشیدند بر اساس مشاهده و تفکر به کنه مسائلی نظیر منشاء و ماهیت ماده، فکر، نیکی،
حقیقت، زیبایی و واقعیت پی ببرند. ماده گرایان کهن کوشیدند تا با تکیه بر حس به عنوان منشاء ادراک به تبیین عالم
بر مبنای عناصر مادی بپردازند. از سوی دیگر پندارگرایان معتقد بودند که منشاء غایی حقایق عالم هستی ذهن یا پندار
آدمی است.
1 Techne
2
Episteme
3
Poiesis
4 Mimesis
5
Imitation
6 Representation «12» فنون ادبی
معبد پارتنون.آتن.آکروپولیس.448 -432 ق.م
معماری ایکتینوس و کالیکراتس
"آب ماده المواد است. چیزهای دیگر از آن ساخته شده است".
تالس ملقب به "پدر فلسفه" از اهالی آتن بود. وی عنصر اصلی پیدایش عالم را آب میدانست یا به تعبیری معتقد بود
اطراف جهان را آب احاطه کرده است. وی کسوف 585 ق.م را پیشبینی کرد و توانست ارتفاع هرم را از طول سایه آن
محاسبه کند.
پیش ار سقراط:
· تالس (حدود 640 تا 546 ق.م)هراکلیتوس: (حدود 513 ق.م). در افهسوس زاده شد.از نظر او همه چیز جاری
است. هرچه وجود دارد در حال حرکت است و آتش عنصر اصلی در تکوین عالم است.
· آناکسیمنس: (حدود 500 ق.م) : " ماده المواد هوا است". او هوا را عنصر اصلی وجود میدانست. هوا منشاء
خاک آب و آتش است. آتش هوای رقیق شده است
سقراط (470 تا 399 ق.م) «14» فنون ادبی
سقراط به علم و مادهگرایی پشت کرد و شیفتهی حکمت عملی بود. اصل اصالت تجربهی مادهگرایان را رد میکرد. وی
خدایان گوناگون یونان کهن را آشکارا انکار نمیکرد اما به یک وجود متعال که راهنمای بشر در اخلاقیات باشد و به
فناناپذیری روح معتقد بود. وی به جرم بدعتگذاری در دین و فاسد نمودن جوانان آتنی محکوم به نوشیدن جام
شوکران و مرگ شد.
سقراط قدیمیترین کسی است که درباره ادبیات سخن گفته است. از نظرات او که در رسالات افلاطون آمده این است
که شعر را کاری بیفایده و عبث میشمرد. نقد سقراط، نقد اخلاقی است. بحث سقراط درباره شعر از جنبههای اخلاقی
است. سقراط شعر را سودمند نمیداند و چون سودمند نیست پس زیبا نیست و چون زیبا نیست پس عبث است.
◄ نکته: آریستوفان در نمایشنامهی ابر ها سقراط را استهزاء میکند.
◄ نکته: در برخی از منابع، کهنترین متن مربوط به نقد ادبی نمایشنامه قورباغهها نوشته آریستوفان معرفی شده است.
داستان درباره مناظره اشیل و آسیخولوس با اورپیدس تراژدینویسان یونان است . داور این مناظره
دیونوسوس(دیونیزوس) ایزد حامی تراژدی، ایزد شراب، فرزند زئوس بوده است.
در اسطوره یونان دیونیزوس ابتدا به شکل گاو بوده بعد از اینکه تکه تکهاش کردند، زئوس او را به شکل بز دوباره زنده
کرده است.
دیونیزوس یعنی دوباره متولد شده← ایزد گیاهی(باروری) است.
قابل مقایسه با سیاوش در ادبیات ایران و قابل مقایسه با ازیریس( تموز یا دوموزی) در اسطورههای مصر است که ایشتار
او را نجات میدهد.
نوع فایل:PDF
سایز:3.72 mb
تعداد صفحه:178
قیمت55000ریال
توضیحات محصول :
مجموعه کامل تست (زبان و ادبیات فارسی) رشته زبان و ادبیات فارسی با پاسخنامه تشریحی برای کنکوریهای 95
برای تعریف فصاحت و بلاغت به بخشهای معانی و بیان مراجعه فرمایید.
از آنجا درکتب مختلف بدیعی، همچون: « فنون بلاغت و صناعات ادبی » از استاد همایی ، « نگاهی تازه به بدیع » دکتر
سیروس شمیسا ،
« نقد بدیع » محمداز دکتر کیارشف
« غهلاجواهر الب » از احمد هاشمی و « بدیع از دیدگاه زیباییشناسی » از دکتر تقی وحیدیان کامیار، صنایع بدیعی
براساس لفظی و معنوی بودن و سایر اصول زیباییشناسی تقسیم بندی شدهاند ، ما در اینجا برای سهولت دسترسی
دانشجویان، صنایع بدیعی مهم را به ترتیب حروف الفبا ذکر می کنیم .
1 - ابداع = همسلا الاختراع
آن است که در یک بیت شعر یا پارهیا نثر، چندین نوع صنعت بدیعی ( لفظی ، معنوی و حتی صنایع مربوط به علم
بیان) درج شده باشد .
مثالهای دیگر:
- جهان گشاده ثنای تو را چو نتیر، دها زمانه بسته رضای تو را چو نیزه کمر
) (امیر معزّی
در این دو بیت صنعتهای زیر دیده می شود:
-1 تناسب میان جهان و زمانه 2 - تضاد میان گشاد و بسته
-3 تشریع : زیرا «رضای تو را» و «ثنای تو را» می تواند قافیه مردفه باشد.
-4 تناسب میان تیر و نیزه/ دهان و کمر
-5 مبالغه در معنی 6 - صنعت تشخیص
-7 جناس میان جهان و دهان
- نوبهار آمد و آورد گل و یاسمنا تباغ همچون بت و راغ بسان عدنا
(منوچهری)
در این بیت صنعتهای زیر دیده می شود: «بدیع 9»
-1 جناس لاحق میان باغ و راغ
-2 مراعاتالنظیر میان گل و یاسمن و باغ
-3 تشبیه باغ به تبت و راغ به عدن
- اینچنین ناری کجا باشد به زیر نارآب و آن چنان آبی کجا باشد به زیر آب نار ؟
(منوچهری)
در این بیت صنعتهای : زیر وجود دارد
-1 عکس -2 ارصاد وتسهیم -3 تقسیم -4 استعاره (نار استعاره از لاله سرخ)
نوع فایل:PDF
سایز:4.69 mb
تعداد صفحه:85
قیمت38000ریال
توضیحات محصول
مجموعه کامل تست با پاسخنامه تشریحی (زبان و ادبیات فارسی) رشته زبان و ادبیات فارسی کنکوریها
یعنی توانای واقعی کسی است که دانا باشد. به وسیلۀ دانش، دل پیر جوان خواهد گردید.
خرد بهتر از هرچه ایزد بداد ستایش خرد را به ازراه داد
ازراه داد: ازروی عدالت و انصاف.
ازویی به هردو سرای ارجمند گسسته خرد پای دارد به بند
مصراع دوم را به دو صورت میتوان تفسیر کرد: یکی آنکه بیخرد پای در بند دارد و گرفتار است؛ دیگر آنکه انسان
افسارگسیخته را عقل، مقید می . کند
نخست آفرینش خرد را شناس نگهبانِ جان است و آنِ سه پاس
مصراع اول، ناظر است به «اولُ ما خَلَقَ االلهُ العقل»/ پاس: نگهبان/ سه پاس: طبق تصریح فردوسی در بیت بعد، این سه
رتنگهبان عبا اند از چشم و گوش و زبان.
تویی کردة کردگار جهان ببینی همی آشکار و نهان
کرده: آفریده.
ز هر دانشی چون سخن بشنوی از آموختن یک زمان نغنوی
نغنوی: آرامش نیابی.
از آغاز باید که دانی درست سرِ مایۀ گوهران از نخست
مراد از این گوهران، عناصر اربعه است.
که یزدان ز ناچیز، چیز آفرید بدان تا توانایی آرد پدید
مصراع اول، ناظر است به خلق موجودات از عدم.
نوع فایل:PDF
سایز:6.26mb
تعداد صفحه:329
قیمت65000ریال
توضیحات محصول :مجموعه کامل تست (زبان و ادبیات فارسی) رشته زبان و ادبیات فارسی با پاسخنامه تشریحی برای کنکوریها
فهرست مطالب
بخش اول:بوستان سعدی
ابیات دشوار......................................................................................... ....10
نکته ها و واژهها ...........................................................................................................62
بخش دوم: غزلیات حافظ
ابیات دشوار............................................................................................ ....69
واژهها و نکته ها ...........................................................................................................94
بخش سوم: حد یقه الحقیقه سنایی
ابیات دشوار....................................................................................... .. 104
نکته ها و واژهها ............................................................................................................. 138
بخش چهارم: قصا یدانوری
ابیات دشوار........................................................................................ .. 147
واژهها و نکته ها ......................................................................................................... 174
بخش پنچم : منطق الطیرعطّار
ابیات دشوار.......................................................................................... .. 181
نکته ها و واژهها ........................................................................................ 214
بخش ششم : قصاید ناصرخسرو
ابیات دشوار........................................................................................... .. 227
در این ورطه کشتی فروشد هزار که پیدا نشد تختهای بر کنار
ورطه: گل، بیابان بیراه، کار دشوار و مهلکه/ که: بدانگونه که
چه شبها نشستم دراین سیر، گُم که دهشت گرفت آستینم که قُم
قُم: برپای خیز
نه ادراک در کنه ذاتش رسد نه فکرت به غور صفاتش رسد
غور: فروشدن و تأمل کردن
توان در بلاغت به سحبان رسید نه در کنه بیچون سبحان رسید
بلاغت: رسایی و شیوایی سخن و در اصطلاح ادب، مناسب بودن کلام است با مقتضای مقام به شرط فصاحت (روانی) آن/
سحبان: سحبان بن زفر وائلی، معروف به سحبان وائل، خطیب مشهور عرب در قرن اول هجری قمری که در فصاحت
ضرب المثل بود .
که خاصان در این ره فرس راندهاند به لااُحصی از تگ فرو ماندهاند
لااحصی : اشاره به حدیث: لااحصی ثناء علیک انت کما اَثنیت کعلی نفس .
وگر سالکی محرم راز گشت ببندند بر وی درِ شتبازگ
بیت، ناظرست به حدیث «م رَن ع ف االلهَ کلَّ ل هسانُ ».
یکی باز را دیده بردوخته است یکی دیدهها باز و پر سوخته است
،مفهوم بیت آن است که در راه شناخت حق، برخی جویندگان چون بازی تیزبیناند که چشمشان را بسته باشند؛ یعنی از
درک حقیقت عاجزند؛ گروهی دیگر چشم گشودهاند، اما بالوپرسوخته و ازپرواز بازمانده؛ یعنی درآتش عشق افتاده و
حیرت . زدهاند
بمردم در این موج دریای خون کز او کس نبرده است کشتی برون
در این بیت، یراه دشوار و ب بازگشت شناخت حق به غرقابی از خون تشبیه شده است و عقل و ادراک آدمی به کشتی.
مگر بویی از عشق مستت کند طلبک اار عهد لستت کند
مگر: در ،این بیت یعنی «باشد که»
دگر مرکب عقل را پویه نیست عنانش بگیرد تحیر که بیست
پویه: از ریشۀ پوییدن بهمعنی هرفتن نه ب شتاب و نه نرم/ بیست : مخفف بایست.
در این بحر جز مرد داعی نرفت گم آن شد که دنبال راعی نرفت
داعی: دعوت کننده به راه راست و بهسوی حق/ راعی: چرانندة گله، نگهبان و سرپرست قوم. دراینجا مقصود از داعی و. ..
نوع فایل:PDF
12.8mb سایز:
247 تعداد صفحه:
قیمت 55000ریال
بررسی تطبیقی شبه جمله در دستور زبان فارسی و عربی
مطالعات وفعالیت های تطبیقی در ایران سابقه ی زیادی ندارد. اما اخیراً محققان ادبی در زمینه های گوناگون از جمله در حیطه ی ادبیات به اینگونه پژوهش ها اقبال نموده اند. سعی این پایان نامه نیز برآن است تا با تطبیق شبه جمله یا صوت در عربی و فارسی، گامی دیگر در این عرصه بردارد. به همین منظور در ابتدا به مطالعه ی ادبیات تطبیقی، تعاریف، انواع مکاتب، کارکرد و فواید آن پرداختیم تا از رهگذر آن بیشتر با این سبک نوظهور آشنا شویم. سپس دستور و زبان فارسی، سابقهی نگارش کتب دستوری، انواع کلمه و انواع نقشهای موجود در دستور سنتی و جدید را بیان کردیم و به این نتیجه رسیدیم که؛ در دستور سنتی و جدید نقش هایی وجود دارد که از لحاظ عملکرد و معنا یکسان هستند اما با نام مختلف از آنها یاد میشود. پس از مطالعه ی دستور و زبان عربی و پیشینه ی آن، انواع اسم ها و نقشهایی را که معادل معنایی شبهجملهی فارسی است ، بیان شد. نقشهایی مانند:اسمفعل، مفعولمطلق با عامل محذوف، منادی، اغراء و تحذیر، حروف تنبیه، ردع ، جواب، مشبهة بالفعل و تحضیض ، با نمونههایی عمدتاً از قرآن و نهجالبلاغه ذکر گردید. در زبان عربی به جارومجرور و ظرف و مضاف الیهی که گاهی وابسته به فعل و یا شبه فعل هستند و گاهی در جمله دارای نقش نحوی مستقل میباشند عنوان «شبه جمله» اطلاق میشود در حالی که این شبه جمله از لحاظ معنایی با مقوله ی شبه جمله ی فارسی که بیانگر عواطف واحساسات گوینده است و دارای ساختارهای معنایی متعددی است کاملاً متفاوت میباشد. در نتیجه از لحاظ کارکرد معنایی و جایگاه دستوری نمیتوان برای شبه جمله در دو زبان ، وجوه اشتراکی قائل شد و برای ترجمه ی شبه جمله فارسی به عربی باید از کلمات و ساختارهای دیگری بجز شبه جمله ی فارسی کمک گرفت.
واژگان کلیدی: ادبیات تطبیقی، دستور زبان فارسی، دستور زبان عربی، شبه جمله
فهرست مطالب:
فصل اول: طرح پژوهش
تعریف مساله و بیان ضرورت انجام پژوهش............... 2
سابقه انجام پژوهش.................................. 3
فرضیه های پژوهش.................................... 4
اهداف پژوهش........................................ 4
روش انجام پژوهش.................................... 5
فصل دوم: ادبیات تطبیقی
مقدمه.............................................. 6
2-1ادبیات تطبیقی................................... 6
2-2 تسمیهی ادبیات تطبیقی........................... 8
2-3تاریخچهی ادبیات تطبیقی.......................... 9
2-4 مکاتب ادبیات تطبیقی........................... 10
2-4-1 مکتب فرانسه................................. 10
2-4-2 مکتب آمریکا................................. 11
2-5 حیطهی کارکرد ادبیات تطبیقی.................... 12
2-6فوائد ادبیات تطبیقی............................ 13
2-7ادبیات تطبیقی درایران.......................... 13
2-8 ادبیات ترجمه.................................. 16
فصل سوم: دستور زبان فارسی و عربی
3-1 زبان و دستور زبان عربی........................ 20
3-2 زبان و دستور زبان فارسی....................... 21
3-3 سیر تحول زبان شناسی نوین...................... 25
3-4 اقسام کلمه.................................... 28
3-5 انواع نقش .................................... 36
فصل چهارم: شبه جمله
4-1 پیشینه اصطلاح جمله در نزد نحویان............... 41
4-1-1 تعریف جمله:................................. 42
4-1-2جملهی ساده:.................................. 42
4-1-3جملهی مرکب................................... 44
4-1-4انواع جملهی مرکب............................. 44
4-1-5 جملههای استثنایی............................ 45
4-2 تاریخچهی صوت یا شبه جمله در فارسی............. 46
4-2-1 اصوات در ایران باستان:...................... 46
4-2-2 صوت یا شبه جمله؟............................ 47
4-2-3 تفاوت صوت با اسم صوت .......................47
4-2-4 تعاریف شبهجمله................ .............48
4-2-5 شبه جمله در دستور وابستگی................... 48
4-2-6 شبه جمله در دستور گشتاری.................... 51
4-3 مختصات کلی شبه جملات (صوت)..................... 52
4-3-1 ساختار آوایی................................ 53
4-3-2ساختارمعنایی................................. 53
4-3-3ساختارنحوی................................... 61
4-4 شبه جمله در عربی.............................. 62
4-5 اسم فعل در عربی............................... 64
4-5-1 مختصات کلی اسم فعل.......................... 65
4-5-2 مختصات ساختاری اسم فعل...................... 65
قیاسی............................................. 66
منقول............................................. 66
مرتجل:............................................ 66
3-5-4 اسم فعل از نظر زمان......................... 66
ماضی:............................................. 67
مضارع:............................................ 68
امر:.............................................. 70
4-5-4 ویژگیهای کلی اسم فعل ها..................... 76
4-6 مفعول مطلق.................................... 79
4-6-1 اقسام مفعول مطلق............................ 80
4-6-2 عامل مفعول مطلق............................. 81
4-6-3 حذف عامل مفعول مطلق......................... 82
4-7 تحذیر......................................... 84
4-8 إغراء......................................... 86
4-9 منادی......................................... 88
4-9-1 اعراب منادی................................. 88
4-9-2استغاثه...................................... 90
4-9-3 ندبه........................................ 90
4-10 حروف......................................... 91
4-10-1 حروف تحضیض(برانگیختن)...................... 91
4-10-2 حرف ردع.................................... 92
4-10-3 حروف تنبیه................................. 92
4-10-4 حروف مشبهة بالفعل.......................... 93
4-10-5 حروف جواب.................................. 93
فصل پنجم: نتیجه گیری
نتایج............................................. 95
منابع............................................. 99
پیوست............................................ 108
بررسی مثل های بلوچی و نمونه های آن در فارسی
بزرگترین شهرستان استان سیستان و بلوچستان ، از نظرمساحت شهرستان ایرانشهر است که دارای گنجینه ی فرهنگی و گویش بلوچی نواحی جنوب است.در فرهنگ عامه ی مردم این منطقه، نمونه هایی از میراث معنوی ما یعنی ضرب المثل های فارسی و بلوچی ـ مشاهده می گردد.از آنجا که مثل در عین عمومی بودن و پوشش دادن گسترده نفوذ زبان های فارسی و بلوچی، جنبه ی بومی و محلی نیز دارند، تحت تأثیر عوامل گوناگون در معرض تغییر هم هستند.هرگونه پژوهش در مثل های نواحی مختلف بلوچی زبان می توانند خدمتی مؤثر به ادبیات شفاهی ایران باشد.در این پژوهش که به بررسی مثل های بلوچی و نمونه های آن در فارسی می پردازد، نگارنده ضمن معرفی بلوچستان و شهرستان ایرانشهر، به بررسی زبان و ضرب المثل های بلوچی پرداخته است.بی تردید، ضرب المثل های بلوچی، دربرگیرنده ی بخشی از مسائل مهم اجتماعی، اخلاقی ،فرهنگی و دینی قوم بلوچ هستند، که کسی نمی تواند ارزش های والای ادبی ضرب المثل ها را نادیده بگیرد.از آنجا که یکی از آفت بزرگ فرهنگی و ادبی هر قومی، از بین رفتن گویش های محلی آنهاست، این پژوهش می تواند تا حدی به این مهم دست یابد و این میراث فرهنگی را در اختیار آیندگان بگذارد تا از فرهنگ و سنن آباواجدادی خود جدا نشوند و آن را به آیندگان بسپارند.
کلید و واژه ها
بلوچستان ـ شهر ایرانشهر ،زبان و فرهنگ فارسی ، زبان و فرهنگ بلوچی،ضرب المثل های بلوچی،
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول
کلیات و مبانی تحقیق
1-1-بیان مسئله
1-2-سوابق پیشینه ی تحقیق
1-3-اهداف و ضرورت تحقیق
1-4-فرضیه تحقیق
1-5-اهمیت و جنبه های نوآوری مسأله
1-6-روش تحقیق
1-7-کاربرد نتایج تحقیق
فصل دوم
معرفی سرزمین بلوچستان
2-1-تاریخچه سرزمین بلوچستان
2-2-پراکندگی قومی بلوچان
2-3-موقعیت جغرافیایی بلوچستان
2-4- بلوچستان و پاکستان
2-6-کوچ و بلوچ
2-7-واژه بلوچ
2-8-مذهب و کیش بلوچان در گذشته و حال
2-9-قوم بلوچ در شاهنامه فردوسی
فصل سوم
ایرانشهر دریک نگاه
3-1-موقعیت جغرافیای ایرانشهر
3-2-راه های ارتباطی منطقه
3-3-نگاهی کوتاه به ویژگیهای انسانی و اقتصادی منطقه ایرانشهر
3-4-ویژگی های کشاورزی منطقه
3-5-جاذبه های سیاحتی ،میراث فرهنگی و اماکن مذهبی سیستان و بلوچستان و ایرانشهر
3-6-آثار تاریخی- فرهنگی این شهر
3-7-جاذبه های توریستی (گردشگری)
3-8-کوه آتشفشانی بزمان (خضره زند)
3-9-غار کرمانچی
3-10-چشمه آبگرم مکسان
3-11-وضعیت اجتماعی
3-12 انگیزه های حیاتی و اجتماعی قوم بلوچ
3-13-قسم و سوگند
3-14-معیار های دادستددربلوچی
3-15-منابع اقتصادی شهرستان ایرانشهر
3-16-آداب و رسوم
3-17-تولد
3-18-ختنه سوری
3-19-بازی محلی
3-20-غذاهای محلی
3-21-صنایع دستی
3-22-مراسم تعزیت
3-23- اعمال عبادی و مراسم آن
3-24-اعتقادات فرهنگی ایرانشهر
فصل چهارم
زبان بلوچی
4-1-گویش های مهم بلوچی
4-2-گویش شرقی
4-3-گویش غربی
4-4- جدول تطبیقی نمونه هایی از واژه های دو گویش شرقی و غربی بلوچی
4-5-رابطه زبان بلوچی با زبانهای باستانی ایرانی
4-6- بلوچی با پارسی باستان
4-7- بلوچی با زبان اوستایی
4-8- بلوچی با پارسی میانه (پهلوی)
4-9- رسم الخط زبان بلوچی
4-10- ادبیات بلوچ
فصل پنجم
ضرب المثل ها
نتیجه گیری و پیشنهادها
منابع و مآخذ