بررسی رابطه شوخ طبعی با سلامت روان دانشجویان پیام نور خرم آباد
روان شناسان مزاح را به مثابه یکی از ویژگیهای شخصیتی انسان در نظر گرفته و آن را از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داده اند. در دهه 1960 م. علاقه روان شناسان به نقد و بررسی مزاح و خنده برای وجود آدمی جلب شد. برخی از روان شناسان معتقدند که مزاح و خنده برای وجود آدمی و زندگی او، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است (کورتکف [1]، 1991؛ میندس[2] و کوربین [3]، 1985). دیدگاه عمده دربارة نقش روان شناختی مزاح معتقد است که مزاح نوعی سبک سازگاری و انطباق است. فروید [4] (1916) معتقد است که مزاح یکی از سازوکارهای دفاعی «من» و نوعی تلاش اقتصادی جهت صرف انرژی روانی است. آریتی [5] (1975) معتقد است ارتباط تنگاتنگی بین حدس بذله گویی و میزان خلاقیت فرد وجود دارد. پلاچیک [6] (1981) هشت سبک سازگاری برای آدمی برشمرده که در این میان سازوکار وارونه سازی، یعنی توجه به وجوه مضحک شرایط و موقعیت های فشارزا از آن جمله است. از یک دیدگاه جامع تر زیستی – روانی اجتماعی [7] می توان مزاح را نوعی پیام هدفمند اجتماعی دانست که با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی ویژه ای همراه است. بدیهی است که این پیام کارکردهای اجتماعی خاص خود را داراست و محتوا و مسیر ویژه خود را نیز دارد. به عبارت دیگر مزاح به مثابه یک پیام هدفمند به دنبال تحقیق کارکردهای معینی است و در این راه با استفاده از شیوه های ویژه در موقعیت های معینی به کار می رود. توجه به کارکردهای اجتماعی و اهداف مزاح از دیدگاههای مختلف، مورد بحث و بررسی علمای رفتاری و به خصوص روان شناسان قرار گرفته است. برخی از روان شناسان، مزاح را اساساً خصومت بار، عده ای آن را دردناک و تحقیرآمیز و تعدادی دیگر مزاح را سرگرم کننده و لذت بخش می دانند. به طور کلی نظرات روان شناختی پیرامون مزاح و بذله گویی را می توان در قالب چند رویکرد نظری مورد بررسی قرار داد. شوخی و شوخ طبعی اساساً خلاق بوده و خود تسهیل کننده خلاقیت بیشتر است. تقریباً تمامی تعاریف شوخ طبعی شامل ضوابطی از قبیل ترکیبهای غیرمعمول، شگفتی، عدم تجانس مفاهیم و برداشتها و نظایر آن می گردد. بر طبق یک تعریف شوخ طبع کسی است که خلاقیتش منجر به اظهار نظرها، داستانها و نمایش نامه های خنده آور است. علاوه بر آن، در بینشی وسیع شوخ طبع کسی است که خود و دیگران را به نحوی فراتر و منفک تر می بیند. چنین شخصی قادر است به خود و وقایع زندگی بخندد و در عین حال با مردم و وقایع مرتبط باقی بماند.شوخ طبعی فرایندهای فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی را ادغام یا سنتز می کند. بنابراین توانایی ایجاد شوخی و مزاح یا «داشتن توانایی شوخ طبعی» ویژگی خلاق مهمی است. بدون شوخی زندگی برای غالب مردم غیرقابل تحمل است. برای بسیاری از مردم شوخی یک راه بقا و یک نیروی شفابخش است
فهرست مطالب
مقدمه
مزاح یا شوخ طبعی
آشنایی با متون روانشناسی دربارة مزاح
سلامت روان یا سلامت روانشناختی
بیان مسئله تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
تعریف مفهومی شوخ طبعی
تعریف عملیاتی شوخ طبعی
تعریف مفهومی سلامت روانی
تعریف عملیاتی سلامتی روانی
فصل دوم
مبانی نظری و یافته های پژوهشی
مبانی (رویکردهای) نظری روان شناختی مزاح
الف- نظریه اهانت
ب- نظریه تخلیه هیجانی و آسودگی
ج- نظریه ناهماهنگی و تباین
واکنشهای مزاح
مزاح و سیستم ایمنی بدن
نقش درمانی مزاح
تبیین روان شناختی از تأثیر مزاح در مقابله با استرس
مدل تعاملی استرس
مبانی نظری سلامت روانی
نظریه فروید
نظریة موری
نظریة آدلر
نظریه فروم
نظریه مزلو
نظریه اسکینر
نظریه کارل یونگ
افراد سالم از نظر روانی
نظریه اسلام
اهمیت سلامت روان
الف- عوامل زیستی
ب- عوامل عاطفی و روانی
ج- عوامل اجتماعی
رابطة بین استرس، کنار آمدن و سلامتی
پیامدهای استرس
اختلال هیجانی
اختلال شناختی
اختلال فیزیولوژیکی
کنار آمدن
روشهای کنار آمدن مستقیم
کنار آمدن مواجهه ای
مسئله گشایی برنامه ریزی شده
حمایت اجتماعی
روشهای کنار آمدن دفاعی
مکانیزمهای دفاعی
کاهش دهندگان شیمیایی استرس
پسخوراند زیستی
ورزش
یافته های پژوهشی در زمینة مزاح (شوخ طبعی)
ترغییب پرورش توانایی شوخ طبعی
منابع فارسی
بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف
موضوع:
بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف.
(مقدمه)
ترقی و پویایی و اعتلای هر جامعه ای جز در داشتن عناصر و اعضایی سالم و کارآمد در آن اجتماع نمی باشد افرادی که علاوه بر وضعیت جسمانی مناسب از لحاظ وضعیت روحی و روانی نیز در حد متعادل و مطلوبی باشند. بدون تردید تقارن سلامتی جسمانی و روانی اصلی ترین نتیجه اش داشتن جامعه ای شکوفا و با آتیه است. سلامت روانی مقوله ای بسیار حائز اهمیت است چرا که تأثیر روح و روان بر عملکرد جسمانی بر هیچ کس پوشیده نیست. در این راه بزرگان مذهبی ما و همچنین دانشمندان علوم پزشکی از دیر باز بر مبحث سلامت روان تأکید داشته اند.
مولوی علیه الرحمه می فرماید:
تن ز جان و جان ز تن مستور نیست لیک کس را دید جان دستور نیست
لذا پرداختن به این بحث به دلیل اهمیتش لازم و ضروری می باشد. حداقل دانستن وضع موجود یک جامعه از لحاظ سلامت روان به افرادی که قصد برنامه ریزی برای آینده آن جامعه را دارند در برآورده های معقولانه کمک خواهند کرد.
بیان مسأله:
در طول قرن بیستم انسان پیش از تمام تاریخ بشریت دستخوش دگرگونی از نظر شیوه های زندگی روابط اجتماعی و مسائل اقتصادی گردیده است. تلاش در جهت صنعتی شدن و گسترش شهرنشینی و زندگی مکانیزه که لازمه آن قبول شیوه های نوین برای زندگی است. اثر معکوس بر سلامت انسان گذاشته و در ارتباط با مقوله سلامت ابعاد دیگری را مشخص نموده است. یکی از این ابعاد سلامت روان افراد جامعه است. مقوله ای که اگرچه تازگی ندارد لیکن از نظر تخصصی دیر زمانی نیست که به آن توجه گردیده است. با توجه به شیوع بیماری روانی در جامعه اهمیت تلاش در جهت اعتلای سلامت روانی افراد هر اجتماعی بارزتر می گردد. مهمترین مسأله در این ارتباط پیشگیری از مسائلی است که باعث می گردد سلامت روان افراد جامعه مختل گردد و بالطبع پیامدهای منفی در پی داشته باشد. پیشگیری از بروز این عوامل نیز جز با آشنایی با وضعیت موجود سلامت روان در افراد جامعه ای که قصد پیشگیری در آن را داریم ممکن نیست. چرا که آشنایی با وضع موجود ما را به اوضاع امیدوار می سازد و یا ما را جهت بکارگیری روشهای مناسب، در جهت از بین بردن عوامل مخل سلامت روان و بکارگیری ابزارهای مناسب در این جهت یاری می نماید. بحث سلامت روان سالمندان به دلیل پرورش نسل از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا در این پژوهش سعی شده است تا بر سلامت روان سالمندان ساکن در خانه سالمندان و ساکن در خانه خود را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم و سعی نموده ایم این مقایسه بین ( مشهد و اطراف) آن انجام می گیرد.
اهداف تحقیق:
در این پژوهش مهمترین هدف محققین دستیابی به وضعیت موجود سلامت روان سالمندان نمونه مورد نظر سالمندان ساکن در خانه خود و مقایسه این دو میباشد.
سوالات پژوهش:
1- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب جنسیت چگونه است؟
2- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب وضعیت سکونت (منزل و سرای سالمندان) چگونه است؟
3- وضعیت سلامت روان بر حسب شهر ( مشهد و اطراف ) چگونه است؟
4- وضعیت مقیاسهای 4 گانه GHQ28 بر حسب جنسیت چگونه است؟
مفاهیم و متغیرهای بکار رفته در پژوهش:
1- بهداشت روانی – بهداشت روانی به معنای سلامت فکر و اندیشه می باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است که می تواند نسبت به ایجاد نظام ارزشمندی در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی، ملی و بین المللی کمک کند. (حسینی – 1374)
2- بهداشت روانی: مجموعه عواملی که در پیشگیری از ایجاد و یا پیشرفت روند وخامت اختلالات شناختی، احساسی و رفتاری در انسان نقش موثر دارند. (شاملو – 1381)
3- سالمندی – تغییری است که با گذشت زمان صورت می گیرد این روند دارای جنبه های مثبت و منفی بوده و پویایی فرآیندهای زیستی، ادراک، رشد و تکامل و بلوغ را در بر می گیرد یعنی اینکه سالمندی در طول زندگی ادامه دارد. سالمندی به طور عامیانه مرحله ای تصور می شود که در آن کاهش و زوال جسم و فکر شخص به وقوع می پیوندد و در حقیقت تنها جنبه خاصی از رشد و تکامل نشان داده می شود. (اسماعیلی شیرازی1379)
مفاهیم به کار رفته در پرسشنامه سلامت روان GHQ – 28 :
1- افسردگی – یک نوع اختلال خلقی که 2 مشخصه عمده آن ناامیدی[1] –و غمگینی[2] می باشد و در آن فرد علاوه بر این 2 مشخصه احساس بی کفایتی و بی ارزشی می نماید. (اتکینسون[3] – 1983)
2- اضطراب – هیجان ناخوشایندی است که با اصطلاحاتی مانند – مدل نگرانی و دلشوره وحشت و ترس بیان می شود.
(اتکینسون[4] – 1983)
3- کارکرد اجتماعی – طرز تفکر فرد در ارتباط با کارکرد اجتماعی اش در اجتماع و در ارتباط با افراد دیگر.
(اتکینسون – 1983)
4- وضعیت جسمانی – نگرشی که فرد در این پرسشنامه به وضعیت جسمانی در ارتباط با سلامت یا عدم سلامت آن دارا می باشد.
(اتکینسون – 1983)
منابع:
- آدلین و همکاران (1999). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- آزاد فلاح و همکاران (1378). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- اتکینسون، ریتال. و همکاران (1378). زمینة روان شناسی هیلگارد، ج 1 ترجمة گروه مترجمان زیر نظر محمد نقی براهنی، تهران: انتشارات رشد.
- اسماعیلی شیرازی، مرضیه (1379). روان شناسی اجتماعی سالمندی، انتشارات دانشگاه شیراز.
- شاملو، سعید (1381). بهداشت روانی، تهران: انتشارات رشد.
- خدارحیمی، سیامک (1373). روان شناسی سالمندی، انتشارات آستان قدس رضوی.
- دلاور، علی( 1370). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: مؤسسه نشر و ویرایش.
- خدارحیمی، سیامک (1374). مفهوم سلامت روان شناختی، انتشارات جاودان.
- هرمن، هزلر (1999). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- لطف آبادی، علی (1384). روان شناختی رشد: نوجوانی، جوانی، بزرگسالی، تهران: انتشارات سمت.
- بابا پور، خیرالدین، جلیل، (1382). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسأله بر سلامت روان شناختی دانشجویان، سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
بحث، تفسیر، نتیجه گیری
همان گونه که از عنوان پژوهش حاضر مشخص است هدف این پژوهش بررسی سلامت روان سالمندان ساکن در سرای سالمندان و سالمندان ساکن در منزل می باشد. بر این اساس محققین از بین ابزارهای موجود جهت بررسی و ارزیابی سلامت روان، پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (GHQ28) را انتخاب نمودند.
همانطور که در پژوهش حاضر نیز مشخص شد علائم جسمانی، اضطراب و کارکرد اجتماعی زنان بیشتر از مردان و مردان بیشتر از مردان دچار افسردگی هستند. در کل زنان از وضعیت بهتری نسبت به مردان برخوردارند. و سالمندان شهر بستک وضعیت بهتری از نظر علائم جسمانی و افسردگی نسبت به سالمندان شهر گلمکان دراند و برعکس سالمندان شهر گلمکان در اضطراب و کارکرد اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردارند.
و همانطوری که از نتایج آزمون t در ارتباط با وضعیت سلامت روان بر حسب جنسیت بدست آمد، مردان ساکن در سرای سالمندان از وضعیت بهداشت روان بهتری نسبت به زنان ساکن در سرای سالمندان برخوردار می باشند و بر عکس زنان ساکن در منزل از وضعیت بهداشت روان بهتری نسبت به مردان ساکن در منزل برخوردار می باشند.
بر حسب محل سکونت نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دهندة این می باشد که سالمندان ساکن در منزل از سالمندان ساکن در سرای سالمندان وضعیت بهداشت روان بهتری دارند.
1
مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین
بیان مسئله
1-1) مقدمه:
تأمین و حفظ سلامتی یکی از اهداف عالی انسان است که برای تحقق این هدف تمام کشورها بخش قابل توجهی از سرمایه های مادی و معنوی خود را به این امر اختصاص می دهند. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، علاوه بر قوانین مدون ملی، در دین مقدس اسلام نیز برای نیل به این هدف، دستورات صریحی بیان شده است. مسلماً یکی از ابزارها برای توان مند کردن شخص، سلامت فکر و جسم است تا بتوانیم خود را از طریق آموزش و تعلیم و تربیت به مدارج بالای انسانی ارتقاء بدهیم.
در مورد تأثیر اعتقادات دینی بر بهداشت روانی از دیر باز میان متفکران اسلامی و متخصصان روانی نظرات متفاوتی وجود داشته است. از یک سو روان کاوانی چون فروید (1939-1856) و همکاران مذبه و اعتقادات مذهبی را یک اختلال نورتیک تلقی کرده و دین باوری را نه تنها بر سلامت روانی مؤثر ندانسته اند، بلکه برعکس برای بهداشت روانی مخاطره آمیز نیز می دانند. (افروز، 1372) از سوی دیگر افرادی چون یونگ (1961-1875) هر گونه اعتقاد دینی، ولو این که با خرافات مانند معتقدات بشر اولیه را هم مورد توجه قرار داده و برای سلامت روانی افراد ضروری دانسته اند. (همان منبع: 15) در این راستا در سال های اخیر استفاده از روان درمانی مذهبی در مداوای بیماری های روانی مورد بررسی قرار گرفته است. (بیان زاده، 1375).
بیان زاده (1375) روان درمانی را یک اقدام سیستماتیک به منظور رفع بیماری روانی د ر یک رویکرد شناختی- رفتاری – مذهبی تعریف نموده و هدف از روش های درمان مذهبی را رفع اضطراب و افسردگی از طریق جست و جوی ارزش هاو عقاید و سپس تغییر آن ها با به کارگیری روش های مذهبی می داند. برخی دیگر از روان شناسان مانند کلکتووگالانتز (1990) عقیده دارند اگر بیمارانی که دچار اضطراب و افسردگی اند همراه با دارو درمانی تحت روان درمانی مذهبی قرار بگیرند، سریع تر بهبود می یابند. به هر حال پژوهش های فوق، لزوم توجه به بعد معنوی بیماران و بهره برداری از اعتقادات مذهبی آن ها را به عنوان یک پتانسیل مثبت درمانی مطرح می نماید. اکنون با توجه به رواج سریع بیماری های روانی در جوامع امروزی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در زمینه ی اعتقادات مذهبی برای درمان این افراد و در نیتجه حرکت به سوی جامعه ای سالم احساس می شود که لازم است مورد توجه مؤسسات آموزشی قرار بگیرد. مطالعه ی منابع اسلامی و نظرات دانشمندان مسلمان این نکته را روشن می کند که التزام عملی به اعتقادات مذهبی عامل بازدارنده بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً بیماری های روانی است. (غباری بناب، 1374)
بنابه اعتقاد علامه طباطبایی «انسان در صورت پذیرش توحید و عمل به قوانین دین، ظرفیت روانی اش گسترده تر می شود، در غیر این صورت احساس ناخوشایند و زندگی تیره و تاری خواهد داشت. (رضایی، 1378) بنابراین به نظر می رسد که افراد پایبند به برنامه های دین و دستورات آن به بسیاری از بیماری های روانی مبتلا نشوند. هر چند این نتیجه گیری از دیدگاه متفکرین اسلامی کاملاً منطقی است ولی مقبولیت عام نیافته است و بعضی از مردم معتقدند که افراد غیر مذهبی ، شادابتر و با نشاط تر از افراد مذهبی هستند. امروزه بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن ایمان محکم می تواند، نگرانی، تشویش یأس و ترس را که موجب بسیاری از بیماری هاست را بر طرف سازد (ابراهیمی قوام، 1374).
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی:
- تفاوت معنی داری بین میانگین های دو گروه با عقاید مذهبی بالا و پایین وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و عقاید مذهبی پایین در مقیاس سلامت عمومی وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین در مقیاس خودکار آمدی وجود دارد.
- نتایج آزمون t نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین وجود دارد در مقیاس سلامت عمومی و این تفاوت به نفع گروه با عقاید مذهبی بالاست. و این تفاوت در سطح 95% معنی دار است.
به عبارت دیگر دانشجویانی که عقاید مذهبی بالایی داشته اند، وضعیت سلامت عمومی به مراتب بهتری از دانشجویان با عقاید مذهبی پایین داشته اند. سلامت عمومی که شامل وضع جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی وافسردگی و خودکشی می باشد در دانشجویانی که باورهای دینی بالا دارند در سطح مطلوبی قرار دارد، این نشان می دهد که مذبه و دین که به عقیده ی برخی از اندیشمندان و روان شناسان و حتی عده ای از عموم مردم، تأثیری بر سلامت انسان ندارد، دومی تأثیر منفی دارد، این عقیده رد می شود و بالعکس نتایج این تحقیق و تحقیقات دیگری که در این زمینه انجام شده بر تأثیر مثبت و افزاینده ای سلامت عمومی صحّه می گذارند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : بیان مسئله
1-1-)مقدمه 2
1-2-) بیان مسئله 5
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 9
1-4) سوالات پژوهش 12
1-5) اهداف پژوهش 12
1-6) فرضیه های پژوهش 12
1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم : پایه های نظری و پیشینه ی تحقیق
2-1) آقار منفی بر تندرستی 16
2-2) زیگموندفروید 16
2-3) آلبرت الیس 25
2-4) وندل والترز 27
2-5) متخصصان مراقبت های اولیه 28
2-6) پزشکان مراقبت های اولیه 29
2-7) آرای روان شناسان موافق با دین 30
2-8) ویلیام جیمز 30
2-9) کارل گستاویونگ 36
2-10) دین و سلامت روان 43
2-11) مقابله ی دینی با تنش 44
2-12) خشنودی خوش بینانه از زندگی 47
2-13) تفسیر خوش بینانه از مرگ 50
2-14) افسردگی و خودکشی 52
2-15) اضطراب 56
2-16) مصرف سوء الکل و دارو 57
2-17) مطالعات درمانی 58
2-18) سازو کارهای ممکن برای تاثیر دین 59
2-19) دین و سلامت بدن 61
2-20) فشار خون بالا 61
2-21)سکته مغزی 62
2-22) بیماری قلبی 63
2-23) سرطان 67
2-24)مرگ ومیر ناشی از همه علل 69
2-25) سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر دین داری بر جسم و روان
انسان 70
فصل سوم : روش پژوهش
3-1) مقدمه 74
3-2) جامعه ی آماری پژوهش 74
3-3) نمونه ی آماری و روش نمونه گیری 74
3-4) طرح پژوهش 74
3-5) روش دست یابی به داده ها 75
3-6) پرسش نامه ی نگرش مذهبی 75
3-7) پرسش نامه ی سلامت عمومی 76
3-8) اعتبار پرسش نامه ی سلامت عمومی 77
3-9) پایایی پرسش نامه ی سلامت عمومی 78
3-10) روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی 78
3-11) مقیاس های سلامت عمومی 79
3-12) پرسش نامه ی خودکارآمدی 80
3-13) روش جمع آوری داده ها 81
3-14) روش اجرای اصلی پژوهش 82
3-15) روش آماری 82
فصل چهارم : یافته ها
4-1) مقدمه 85
4-2) داده های تحلیل شده 86
4-3) فرضیه های پژوهش و تائید یا عدم تائید آنها 86
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1) مقدمه 90
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی 90
5-3) محدودیت های پژوهش 94
5-4) پیشنهاد های تحقیق 95
منابع و ماخذ 98
مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین
بیان مسئله
1-1) مقدمه:
تأمین و حفظ سلامتی یکی از اهداف عالی انسان است که برای تحقق این هدف تمام کشورها بخش قابل توجهی از سرمایه های مادی و معنوی خود را به این امر اختصاص می دهند. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، علاوه بر قوانین مدون ملی، در دین مقدس اسلام نیز برای نیل به این هدف، دستورات صریحی بیان شده است. مسلماً یکی از ابزارها برای توان مند کردن شخص، سلامت فکر و جسم است تا بتوانیم خود را از طریق آموزش و تعلیم و تربیت به مدارج بالای انسانی ارتقاء بدهیم.
در مورد تأثیر اعتقادات دینی بر بهداشت روانی از دیر باز میان متفکران اسلامی و متخصصان روانی نظرات متفاوتی وجود داشته است. از یک سو روان کاوانی چون فروید (1939-1856) و همکاران مذبه و اعتقادات مذهبی را یک اختلال نورتیک تلقی کرده و دین باوری را نه تنها بر سلامت روانی مؤثر ندانسته اند، بلکه برعکس برای بهداشت روانی مخاطره آمیز نیز می دانند. (افروز، 1372) از سوی دیگر افرادی چون یونگ (1961-1875) هر گونه اعتقاد دینی، ولو این که با خرافات مانند معتقدات بشر اولیه را هم مورد توجه قرار داده و برای سلامت روانی افراد ضروری دانسته اند. (همان منبع: 15) در این راستا در سال های اخیر استفاده از روان درمانی مذهبی در مداوای بیماری های روانی مورد بررسی قرار گرفته است. (بیان زاده، 1375).
بیان زاده (1375) روان درمانی را یک اقدام سیستماتیک به منظور رفع بیماری روانی د ر یک رویکرد شناختی- رفتاری – مذهبی تعریف نموده و هدف از روش های درمان مذهبی را رفع اضطراب و افسردگی از طریق جست و جوی ارزش هاو عقاید و سپس تغییر آن ها با به کارگیری روش های مذهبی می داند. برخی دیگر از روان شناسان مانند کلکتووگالانتز (1990) عقیده دارند اگر بیمارانی که دچار اضطراب و افسردگی اند همراه با دارو درمانی تحت روان درمانی مذهبی قرار بگیرند، سریع تر بهبود می یابند. به هر حال پژوهش های فوق، لزوم توجه به بعد معنوی بیماران و بهره برداری از اعتقادات مذهبی آن ها را به عنوان یک پتانسیل مثبت درمانی مطرح می نماید. اکنون با توجه به رواج سریع بیماری های روانی در جوامع امروزی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در زمینه ی اعتقادات مذهبی برای درمان این افراد و در نیتجه حرکت به سوی جامعه ای سالم احساس می شود که لازم است مورد توجه مؤسسات آموزشی قرار بگیرد. مطالعه ی منابع اسلامی و نظرات دانشمندان مسلمان این نکته را روشن می کند که التزام عملی به اعتقادات مذهبی عامل بازدارنده بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً بیماری های روانی است. (غباری بناب، 1374)
بنابه اعتقاد علامه طباطبایی «انسان در صورت پذیرش توحید و عمل به قوانین دین، ظرفیت روانی اش گسترده تر می شود، در غیر این صورت احساس ناخوشایند و زندگی تیره و تاری خواهد داشت. (رضایی، 1378) بنابراین به نظر می رسد که افراد پایبند به برنامه های دین و دستورات آن به بسیاری از بیماری های روانی مبتلا نشوند. هر چند این نتیجه گیری از دیدگاه متفکرین اسلامی کاملاً منطقی است ولی مقبولیت عام نیافته است و بعضی از مردم معتقدند که افراد غیر مذهبی ، شادابتر و با نشاط تر از افراد مذهبی هستند. امروزه بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن ایمان محکم می تواند، نگرانی، تشویش یأس و ترس را که موجب بسیاری از بیماری هاست را بر طرف سازد (ابراهیمی قوام، 1374).
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی:
- تفاوت معنی داری بین میانگین های دو گروه با عقاید مذهبی بالا و پایین وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و عقاید مذهبی پایین در مقیاس سلامت عمومی وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین در مقیاس خودکار آمدی وجود دارد.
- نتایج آزمون t نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین وجود دارد در مقیاس سلامت عمومی و این تفاوت به نفع گروه با عقاید مذهبی بالاست. و این تفاوت در سطح 95% معنی دار است.
به عبارت دیگر دانشجویانی که عقاید مذهبی بالایی داشته اند، وضعیت سلامت عمومی به مراتب بهتری از دانشجویان با عقاید مذهبی پایین داشته اند. سلامت عمومی که شامل وضع جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی وافسردگی و خودکشی می باشد در دانشجویانی که باورهای دینی بالا دارند در سطح مطلوبی قرار دارد، این نشان می دهد که مذبه و دین که به عقیده ی برخی از اندیشمندان و روان شناسان و حتی عده ای از عموم مردم، تأثیری بر سلامت انسان ندارد، دومی تأثیر منفی دارد، این عقیده رد می شود و بالعکس نتایج این تحقیق و تحقیقات دیگری که در این زمینه انجام شده بر تأثیر مثبت و افزاینده ای سلامت عمومی صحّه می گذارند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : بیان مسئله
1-1-)مقدمه 2
1-2-) بیان مسئله 5
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 9
1-4) سوالات پژوهش 12
1-5) اهداف پژوهش 12
1-6) فرضیه های پژوهش 12
1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم : پایه های نظری و پیشینه ی تحقیق
2-1) آقار منفی بر تندرستی 16
2-2) زیگموندفروید 16
2-3) آلبرت الیس 25
2-4) وندل والترز 27
2-5) متخصصان مراقبت های اولیه 28
2-6) پزشکان مراقبت های اولیه 29
2-7) آرای روان شناسان موافق با دین 30
2-8) ویلیام جیمز 30
2-9) کارل گستاویونگ 36
2-10) دین و سلامت روان 43
2-11) مقابله ی دینی با تنش 44
2-12) خشنودی خوش بینانه از زندگی 47
2-13) تفسیر خوش بینانه از مرگ 50
2-14) افسردگی و خودکشی 52
2-15) اضطراب 56
2-16) مصرف سوء الکل و دارو 57
2-17) مطالعات درمانی 58
2-18) سازو کارهای ممکن برای تاثیر دین 59
2-19) دین و سلامت بدن 61
2-20) فشار خون بالا 61
2-21)سکته مغزی 62
2-22) بیماری قلبی 63
2-23) سرطان 67
2-24)مرگ ومیر ناشی از همه علل 69
2-25) سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر دین داری بر جسم و روان
انسان 70
فصل سوم : روش پژوهش
3-1) مقدمه 74
3-2) جامعه ی آماری پژوهش 74
3-3) نمونه ی آماری و روش نمونه گیری 74
3-4) طرح پژوهش 74
3-5) روش دست یابی به داده ها 75
3-6) پرسش نامه ی نگرش مذهبی 75
3-7) پرسش نامه ی سلامت عمومی 76
3-8) اعتبار پرسش نامه ی سلامت عمومی 77
3-9) پایایی پرسش نامه ی سلامت عمومی 78
3-10) روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی 78
3-11) مقیاس های سلامت عمومی 79
3-12) پرسش نامه ی خودکارآمدی 80
3-13) روش جمع آوری داده ها 81
3-14) روش اجرای اصلی پژوهش 82
3-15) روش آماری 82
فصل چهارم : یافته ها
4-1) مقدمه 85
4-2) داده های تحلیل شده 86
4-3) فرضیه های پژوهش و تائید یا عدم تائید آنها 86
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1) مقدمه 90
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی 90
5-3) محدودیت های پژوهش 94
5-4) پیشنهاد های تحقیق 95
منابع و ماخذ 98
بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهرهای گرگان و بستک
فصل اول (مقدمه)
ترقی و پویایی و اعتلای هر جامعه ای جز در داشتن عناصر و اعضایی سالم و کارآمد در آن اجتماع نمی باشد افرادی که علاوه بر وضعیت جسمانی مناسب از لحاظ وضعیت روحی و روانی نیز در حد متعادل و مطلوبی باشند. بدون تردید تقارن سلامتی جسمانی و روانی اصلی ترین نتیجه اش داشتن جامعه ای شکوفا و با آتیه است. سلامت روانی مقوله ای بسیار حائز اهمیت است چرا که تأثیر روح و روان بر عملکرد جسمانی بر هیچ کس پوشیده نیست. در این راه بزرگان مذهبی ما و همچنین دانشمندان علوم پزشکی از دیر باز بر مبحث سلامت روان تأکید داشته اند.
مولوی علیه الرحمه می فرماید:
تن ز جان و جان ز تن مستور نیست لیک کس را دید جان دستور نیست
لذا پرداختن به این بحث به دلیل اهمیتش لازم و ضروری می باشد. حداقل دانستن وضع موجود یک جامعه از لحاظ سلامت روان به افرادی که قصد برنامه ریزی برای آینده آن جامعه را دارند در برآورده های معقولانه کمک خواهند کرد.
بیان مسأله:
در طول قرن بیستم انسان پیش از تمام تاریخ بشریت دستخوش دگرگونی از نظر شیوه های زندگی روابط اجتماعی و مسائل اقتصادی گردیده است. تلاش در جهت صنعتی شدن و گسترش شهرنشینی و زندگی مکانیزه که لازمه آن قبول شیوه های نوین برای زندگی است. اثر معکوس بر سلامت انسان گذاشته و در ارتباط با مقوله سلامت ابعاد دیگری را مشخص نموده است. یکی از این ابعاد سلامت روان افراد جامعه است. مقوله ای که اگرچه تازگی ندارد لیکن از نظر تخصصی دیر زمانی نیست که به آن توجه گردیده است. با توجه به شیوع بیماری روانی در جامعه اهمیت تلاش در جهت اعتلای سلامت روانی افراد هر اجتماعی بارزتر می گردد. مهمترین مسأله در این ارتباط پیشگیری از مسائلی است که باعث می گردد سلامت روان افراد جامعه مختل گردد و بالطبع پیامدهای منفی در پی داشته باشد. پیشگیری از بروز این عوامل نیز جز با آشنایی با وضعیت موجود سلامت روان در افراد جامعه ای که قصد پیشگیری در آن را داریم ممکن نیست. چرا که آشنایی با وضع موجود ما را به اوضاع امیدوار می سازد و یا ما را جهت بکارگیری روشهای مناسب، در جهت از بین بردن عوامل مخل سلامت روان و بکارگیری ابزارهای مناسب در این جهت یاری می نماید. بحث سلامت روان سالمندان به دلیل پرورش نسل از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا در این پژوهش سعی شده است تا بر سلامت روان سالمندان ساکن در خانه سالمندان و ساکن در خانه خود را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم و سعی نموده ایم این مقایسه بین دو شهر (گرگان و بستک) استان شمال و جنوب کشور انجام گیرد.
اهداف تحقیق:
در این پژوهش مهمترین هدف محققین دستیابی به وضعیت موجود سلامت روان سالمندان نمونه مورد نظر سالمندان ساکن در خانه خود و مقایسه این دو میباشد.
سوالات پژوهش:
1- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب جنسیت چگونه است؟
2- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب وضعیت سکونت (منزل و سرای سالمندان) چگونه است؟
3- وضعیت سلامت روان بر حسب شهر ( گرگان و بستک ) چگونه است؟
4- وضعیت مقیاسهای 4 گانه GHQ28 بر حسب جنسیت چگونه است؟
مفاهیم و متغیرهای بکار رفته در پژوهش:
1- بهداشت روانی – بهداشت روانی به معنای سلامت فکر و اندیشه می باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است که می تواند نسبت به ایجاد نظام ارزشمندی در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی، ملی و بین المللی کمک کند. (حسینی – 1374)
2- بهداشت روانی: مجموعه عواملی که در پیشگیری از ایجاد و یا پیشرفت روند وخامت اختلالات شناختی، احساسی و رفتاری در انسان نقش موثر دارند. (شاملو – 1381)
3- سالمندی – تغییری است که با گذشت زمان صورت می گیرد این روند دارای جنبه های مثبت و منفی بوده و پویایی فرآیندهای زیستی، ادراک، رشد و تکامل و بلوغ را در بر می گیرد یعنی اینکه سالمندی در طول زندگی ادامه دارد. سالمندی به طور عامیانه مرحله ای تصور می شود که در آن کاهش و زوال جسم و فکر شخص به وقوع می پیوندد و در حقیقت تنها جنبه خاصی از رشد و تکامل نشان داده می شود. (اسماعیلی شیرازی1379)
محدودیت های پژوهشی :
محدودیت های پژوهشی حاضر عدم همکاری بعضی از سالمندان ساکن در سرای سالمندان به خاطر کم حوصلگی، بیمار بودن، عصبانیت و ... بود. یا اینکه بعضی ها بی سواد بودند و باید سوالات برایشان خوانده می شد. و حتی بعضی از سالمندان ساکن در منزل به دلیل برداشت و طرز فکر اشتباهی که از پرسشنامه داشتند حاضر به جواب یا قبول پرسشنامه نمی شدند.
پیشنهادات:
1- نباید تصور خسته، بیمار، افسرده، بی حافظه، جدا مانده، دل نازک و ... از پیران داشت چون آنان را به قبول یا شکل گیری این باور نادرست درباره خود وا می دارد.
2- نباید آن ها را از عرصه های زندگی به کنار گذاشت و در عین حال نباید از آنان انتظارات بیجا داشت.
3- افراد سالخورده منبع ارزشمندی از تجارب هستند و گفتگو و معاشرت با آنان بسیار مفید و باعث شکل گیری این باور می شود که هنوز مفید هستند.
4- برای جلوگیری از فراموشی آنها فعالیت های روزانه را به آنها یادآوری شود و یا کمک کرد تا به یاد آورند.
5- به افراد بازنشسته باید بعد از بازنشستگی یک کار نیمه وقت مطمئن داد تا احساس بهتری از سلامت فردی و زندگی اجتماعی خود داشته باشند.
بررسی سلامت روان و ارتباطات اثربخش بر بهره‌وری در یک کارخانه ساخت نوشیدنی گازدار
مقدمه
بیمارهای روانی از آغاز پیدایش بشر وجود داشته است و هیچ انسانی در مقابل این بیماریها مصونیت ندارد این خطر همیشه بشر را تهدید می‌کند. (احمدوند، 1382، ص 2)
عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است. در هر طبقه و صنفی در هرگروه و جمعی، اشخاص نامتعادلی زندگی می‌کنند بنابراین در مورد همه افراد، اعم از کارگر، دانش‌پژوه، پزشک و مهندس، زارع، استاد دانشگاه و غیره، خطر ابتلاء به ناراحتی‌های روانی وجود دارد به عبارت دیگر، هیچ فرد انسانی در برابر امراض مصونیت ندارد (شاملو 1381،ص10)
سلامت جسم و روان، انبساط خاطر و در نهایت شادکامی و تن آرامی پدیده‌هایی هستند که در ارتباط محیط زیست انسانها تحقق می‌پذیرند کارکرد نامناسب نهادها، نظام‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بهداشتی، درمانی در یک جامعه در ارتباط مستقیم با بهداشت روانی و جسمی مردم آن جامعه است و سلامت افراد را دچار مخاطره می‌کند، در اجتماعاتی که انسانها تحت تأثیر عوامل نامساعد محیطی باشد حوادث طبیعی (سیل و زلزله و ...) بیماریهای اپیدمیک، نارساناییهای ناشی از گسترش شهرهای بزرگ (آلودگی هوا، ترافیک، محیط پرهیاهو) بی‌عدالتی‌های اقتصادی، جنگ، بحرانهای اجتماعی، از هم گسیختگی خانوادگی، تضادهای درون گروهی و برون گروهی فرهنگی و مسائلی از این قبیل نمی‌توان از این قبیل قرار دارند نمی‌توان انتظار سلامت جسمی و روانی را داشت هریک از پدیده‌های اجتماعی و طبیعی بالا می‌تواند زندگی عادی یک شخصیت سالم را تحت تأثیر قرار داده و آن را از حالت طبیعی خارج کند.
بیان مسئله
از مشخصات یک سازمان سالم آن است که سلامت جسمی و روانی کارکنان آن به همان اندازه مورد توجه و علاقه‌ی مدیریت سازمان قرار گیرد که تولید و بهره‌وری مورد تأکید قرار گرفته است. در یک جامعه‌ی سالم، مسئولیتهای سازمانهای تولیدی منحصربه تولید هرچه بیشتر کالاها و خدمات سودآور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می‌دانند که تولید بیشتر نتیجه و محصول مدیریت اثربخش است و مدیریت اثربخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی، کارکنان حاصل نمی‌شود(ساعتچی، 1382، ص6-2).
اهمیت موضوع تحقیق
بررسی فوق به احتمال بسیار زیاد بر تصمیم‌گیری مدیران در رابطه با کارهای آموزشی بر روی بهره‌وری می‌شود این پژوهش پس از مشورت با مدیران و به علت نیاز مدیران به سلامت روان و اطلاعات مربوط به ارتباطات اثربخش کارکنان و تأثیر این متغیرها بر بهره‌وری کارکنان انجام می‌شود.
نوع فایل:word
سایز :87.2 kb
تعداد صفحه:45
بررسی مدل سنجش سلامت و فساد اداری در شهرداری تهران
چکیده:
بروز فساد که به معنی سوء‌استفاده از قدرت قانونی به منظور تأمین نفع شخصی است؛ در تمامی کشورهای دنیا از جمله مهمترین مسائل مدیریت امور کشورها و شهرها در سطوح خرد، میانی و کلان محسوب می‌شود. به نحوی که با خود اثرات و تبعات منفی بسیاری از جمله عدم رضایت شهروندان از سازمان‌ها، گسترش فقر در جامعه، ممانعت از توسعه‌ی اقتصادی – اجتماعی و ... را به همراه می‌آورد. از این رو مبارزه با این پدیده و تأمین سلامت اداری از جمله مهمترین موضوعات علم مدیریت و علوم اجتماعی را تشکیل می‌دهد. با توجه به اهمیت و اثر این پدیده‌ی شوم اجتماعی و توجه به مطالعات صورت گرفته، در این تحقیق، محقق به دنبال یافتن شیوه‌ای برای سنجش میزان ابتلا به فساد اداری و درجه‌ی سالم بودن یک سازمان مهم در اداره‌ی امور شهری، یعنی شهرداری تهران است. بدین منظور ابتدا ادبیات موضوع در دو بعد سلامت و فساد اداری مورد بررسی قرار گرفته و ضمن بررسی مفاهیم پژوهش و مطالعات انجام شده در این زمینه و مدل‌ها و روشهای سنجش سلامت و فساد اداری، نقاط ضعف و قوت آنها و نیاز به سنجش دقیق، محقق با بهره‌گیری از مدل سلامت جامع در شهرداری تهران و روش سنجش ویژه‌ی آن با انتخاب معاونت شهرسازی و معماری شهرداری منطقه‌ی 7 تهران به ارزیابی این مدل پرداخت.
گروه‌هایی که در پیمایش متغیرهای تحقیق، مورد سؤال قرار گرفتند، عبارتند از کارکنان شهرداری، خبرگان آشنا به شهرداری، ارباب‌رجوع و شهروندان تهرانی که ترکیبی از ادراک و تجربه‌ی ایشان در مورد سلامت و فساد اداری – با استفاده از مؤلفه‌های تعریف شده برای هر یک از ابعاد سلامت و فساد-. مورد سؤال قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نمره‌ی سلامت جامع شهرداری تهران حدود 0.5 از مجموع 1 است که با توجه به نمره‌ی ابعاد سلامت و فساد، این سازمان به لحاظ فساد اداری با نمره‌ای حدود 0.7 از 1 با مشکل جدی روبرو است. اثرگذارترین مؤلفه در نمره‌ی فساد اداری مربوط به فساد در تصمیم‌گیری میباشد، به عبارتی می‌توان چنین نتیجه گرفت که شهرداری تهران در این معاونت خاص با مسأله‌ی فساد، به طور جدی روبرو است و نیازمند اقدام‌هایی در جهت کاهش و از بین بردن این مسأله میباشد. در این تحقیق با توجه به اطلاعات به دست آمده نیز پیشنهادهایی برای سازمان ارائه شده است.
فهرست:
چکیده: د
فصل اول: 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-مسأله‌ی اصلی تحقیق: 3
1-3-بیان مسأله: 3
1-4-ضرورت تحقیق: 4
1-5-اهداف تحقیق: 12
1-5-1- هدف اصلی: 12
1-5-2- اهداف فرعی: 12
1-6-روش انجام تحقیق: 12
پیاز فرایند پژوهش: 13
1-7-فرضیه‌های تحقیق: 14
1-8-جامعه‌ی آماری: 14
1-9-تعریف واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی طرح: 15
فصل دوم 19
2-1- مقدمه: 20
2-2- مفاهیم و تعاریف: 21
2-2-1- مفاهیم و تعاریف فساد: 21
2-2-2-1- انواع فساد: 24
2-2-2-2- فصل مشترک مباحث مربوط به فساد 27
2-2-2- مفاهیم و تعاریف سلامت: 28
2-2-2- 1- سطوح و دسته‌بندی تعاریف سلامت: 30
2-2-2-2- تعاریف سلبی سلامت: 30
2-2- 2-3- تعاریف ایجابی سلامت: 31
2-3-جمع‌بندی تعاریف: 35
2-4- گزاره‌های سلامت و فساد: 36
2-4-1- نظریه‌های موجود در فساد: 36
2-4-1-1- نظریه‌ی سیب بد: 37
2-4-1-2- نظریه‌ی رهایی اخلاقی: 38
2-4-1-3- نظریه‌ی کنش بوردیو: تحلیل رغبت 39
2-4-1-4- نظریه‌ی موازنه‌ی هزینه‌ها و پاداش‌های مورد انتظار فساد(رویکرد انتخاب عمومی): 39
2-4-1-5- نظریه‌ی فرهنگی‌هافستند: 41
2-4-1-6- نظریه‌ی فرهنگ سازمانی: 42
2-4-1-7- نظریه‌ی سلامت سلزنیک: 42
2-4-1-8- نظریه سلامت ماروین بروان: 43
2-4-2- روشهای سنجش سلامت و فساد: 44
2-4-2-1- روشهای سنجش فساد 45
2-4-2-2- روشهای سنجش سلامت: 49
2-5- جمع‌بندی پژوهشهای داخلی و خارجی: 56
2-5-1- تجزیه و تحلیل پژوهشهای داخلی: 79
2-5-2- تجزیه و تحلیل پژوهشهای خارجی: 80
2-6- مدل مفهومی برآمده از پژوهشهای پیشین و نتیجه‌گیری: 84
فصل سوم 87
3-1- مقدمه: 88
3-2- روش تحقیق: 88
3-3- جامعه‌ی مورد مطالعه: 88
3-4- نمونه‌ی آماری و روش نمونه‌گیری: 89
3-5- روشهای گردآوری اطلاعات: 90
3-5-1- مطالعات کتابخانه‌ای: 90
3-5-2- مطالعات میدانی: 91
3-5-3- طیف لیکرت: 99
3-5-4- دو گزینه‌ای: 99
3-6- پایایی و روایی ابزار 99
3-6-1- پایایی 99
بررسی پایایی متغیرهای فساد: 100
3-6-2- روایی: 102
3-6-2-1- روایی سازه: 102
3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 103
تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن آزمون جنبی: 108
آزمون Uمان- ویتنی: 109
آزمون کروسکال- والیس: 109
3-8- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: 109
فصل چهارم 110
4-1- مقدمه: 111
4-2- بررسی آمار توصیفی: 111
4-3- بررسی آمار استنباطی: 133
4-3-1- تجزیه و تحلیل ابعاد سلامت و فساد: 133
4-3-1-1- محاسبه‌ی نمره‌ی مؤلفه‌های ابعاد فساد و سلامت: 133
4-3-1-2- تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های بعد‌های سلامت و فساد اداری: 141
4-3-2- تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن: 141
4-3-2-1- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های فساد در گروه کارکنان 142
4-3-2-2- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های فساد در گروه خبرگان 143
4-3-2-3- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های فساد در گروه ارباب‌رجوع 144
4-3-2-4- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های فساد در گروه شهروندان 145
4-3-2-5- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های سلامت در گروه کارکنان 146
4-3-2-6- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های سلامت در گروه خبرگان 147
4-3-2-7- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های سلامت در گروه ارباب‌رجوع 148
4-3-2-8- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن مؤلفه‌های سلامت در گروه شهروندان 149
4-3-2- 9- نمره‌‌های تحلیل واریانس فریدمن بعد سلامت و فساد اداری در گروه‌های 4 گانه: 150
4-3-3- آزمون کروسکال والیس: 151
4-3-3-1- مقایسه‌ی میانگین 4 گروه در مورد فساد و سلامت: 151
4-4- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: 152
فصل پنجم 153
5-1- مقدمه 154
5-2-1- بررسی نمره‌ی سلامت و فساد اداری در مدل سلامت جامع اداری 155
5-2-2- بررسی رتبه‌ی مؤلفه‌های ابعاد سلامت و فساد اداری در مدل سلامت جامع اداری 160
5-2-3- بررسی تفاوت نمرات ادراک و تجربه در سلامت و فساد اداری 162
5-3- بحث درباره‌ی نتایج 166
5-4- پیشنهادها بر مبنای یافته‌های تحقیق 166
5-5- پیشنهادها برای پژوهشهای آتی 173
5-6- محدودیت‌های این تحقیق 174
فهرست منابع و مآخذ: 176
پیوست‌ها: 185
پیوست شماره‌ی 1: پرسش‌نامه‌ی کارمندان (تجربه) 185
پیوست شماره‌ی 2: پرسشنامه کارکنان ادراک 189
پیوست شماره‌ی 3: پرسش‌نامه‌ی خبرگان 192
پیوست شماره‌ی 4: پرسش‌نامه‌ی ارباب‌رجوع 196
پیوست شماره‌ی 5: پرسش‌نامه‌ی شهروندان 199
فهرست جداول:
جدول ۱: قوانین مربوط به سلامت و فساد اداری 4
جدول ۲: ارزیابی پاسخگویان از میزان فساد در برخی از سازمان‌ها (584=N) 9
جدول ۳: شاخص‌ها و متغیرهای مربوط به مفهوم فساد 16
جدول 4: شاخص‌ها و متغیرهای مفهوم سلامت 17
جدول ۵: مروری اجمالی بر تحقیق‌های داخلی 56
جدول ۶: مروری اجمالی بر تحقیق‌های خارجی 73
جدول ۷: متغیرها و سؤالات آنها(بخش ادراک) 91
جدول ۸: متغیرها و سؤالات آنها(بخش تجربه) 95
جدول ۹: نمره آلفای کرونباخ سؤالات مربوط به ادراک و تجربه فساد و سلامت 100
جدول ۱۰: نمره آلفای کرونباخ متغیرهای فساد 100
جدول ۱۱: نمره آلفای کرونباخ متغیرهای سلامت 101
جدول ۱۲: مثالی از سنجش چندمعیاره فساد بر اساس ادراک و تجربه‌ی فساد شهروندان 107
جدول ۱۳: نوع شاخص‌هایی پرسیده شده از هر گروه 108
جدول ۱۴: بررسی فراوانی مؤلفه جنسیت در میان گروه‌های پرسش‌شونده 111
جدول ۱۵: بررسی توصیفی تحصیلات در گروه‌های مورد پرسش 112
جدول ۱۶: فراوانی پاسخ‌ها به میزان سلامت و فساد معاونت هماهنگی و امور مناطق 118
جدول ۱۷: فراوانی پاسخ‌ها میزان سلامت و فساد معاونت مالی و اقتصاد شهری 118
جدول ۱۸: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت فنی و عمرانی 119
جدول ۱۹: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت خدمات شهری 119
جدول ۲۰: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت حمل و نقل و ترافیک 120
جدول ۲۱: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت شهرسازی و معماری 120
جدول ۲۲: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت برنامه‌ریزی و توسعه و امور شوراها 121
جدول ۲۳: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت امور اجتماعی و فرهنگی 121
جدول ۲۴: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت منابع انسانی 122
جدول ۲۵: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد سامانه مدیریت شهری 137 122
جدول ۲۶: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد مرکز نظارت همگانی 1888 123
جدول ۲۷: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد شورایاری‌های شهر تهران 123
جدول ۲۸: فراوانی پاسخ‌ها در مورد میزان سلامت و فساد حراست کل شهرداری تهران 124
جدول ۲۹: فراوانی پاسخهای از نظر خبرگان در مورد اولویت دار بودن مسأله‌ی فساد(25=n) 125
جدول ۳۰: فراوانی پاسخ‌ها از نظر ارباب‌رجوع در مورد عدم رواج فساد در شهرداری تهران(150=n) 126
جدول ۳۱: فراوانی پاسخ‌ها از نظر شهروندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران(390=n) 127
جدول ۳۲: فراوانی پاسخ‌ها از نظر کارمندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران(200=n) 128
جدول ۳۳: فراوانی پاسخهای شهروندان در مورد درخواست و پرداخت رشوه در شهرداری تهران(390=n) 132
جدول ۳۴: فراوانی پاسخهای شهروندان در مورد شناخت فرد رشوه‌دهنده به شهرداری تهران(390=n) 132
جدول ۳۵: نمره سلامت و فساد اداری و نمره‌ی سلامت جامع 135
جدول ۳۶: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه کارکنان 136
جدول ۳۷: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه کارکنان 136
جدول ۳۸: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه کارکنان 136
جدول ۳۹: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه کارکنان 137
جدول ۴۰: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه ارباب‌رجوع 137
جدول ۴۱: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه ارباب‌رجوع 137
جدول 42: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه ارباب‌رجوع 138
جدول ۴۳: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه ارباب‌رجوع 138
جدول ۴۴: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه شهروندان 138
جدول ۴۵: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی فساد در گروه شهروندان 138
جدول ۴۶: جدول اطلاعات آماری برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه شهروندان 139
جدول ۴۷: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسه‌ی ادراک و تجربه‌ی سلامت در گروه شهروندان 139
جدول ۴۸: نمره‌‌های مؤلفه‌های بعد‌های سلامت و فساد اداری 141
جدول ۴۹: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های فساد اداری از نظر گروه کارکنان در آزمون فریدمن 142
جدول ۵۰: معنی داری آزمون فریدمن 143
جدول ۵۱: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های فساد اداری از نظر گروه خبرگان در آزمون فریدمن 143
جدول ۵۲: معنی‌داری آزمون فریدمن 144
جدول ۵۳: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های فساد اداری از نظر گروه ارباب‌رجوع در آزمون فریدمن 144
جدول ۵۴: معنی‌داری آزمون فریدمن 144
جدول ۵۵: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های فساد اداری از نظر گروه شهروندان در آزمون فریدمن 146
جدول ۵۶: معنی‌داری آزمون فریدمن 146
جدول ۵۷: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های سلامت اداری از نظر گروه کارکنان در آزمون فریدمن 147
جدول ۵۸: معنی‌داری آزمون فریدمن 147
جدول ۵۹: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های سلامت اداری از نظر گروه خبرگان در آزمون فریدمن 148
جدول ۶۰: عدم معنی‌داری آزمون فریدمن 148
جدول ۶۱: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های سلامت اداری از نظر گروه ارباب‌رجوع در آزمون فریدمن 148
جدول ۶۲: معنی‌داری آزمون فریدمن 149
جدول ۶۳: میانگین رتبه‌های مؤلفه‌های سلامت اداری از نظر گروه شهروندان در آزمون فریدمن 149
جدول ۶۴: معنی‌داری آزمون فریدمن 149
جدول 65: جدول رتبه‌ها 151
جدول 66: نتایج آزمون کروسکال والیس 151
جدول ۶۷: بررسی فرضیه‌های تحقیق 155
جدول ۶۸: میزان فساد در برخی از سازمان‌ها(584=N) 159
جدول ۶۹: نمره‌ی مؤلفه‌های سلامت و فساد اداری به تفکیک 161
جدول ۷۰: نمره‌ی سلامت و فساد اداری به تفکیک ادراک و تجربه‌ی گروه‌های پرسش‌شونده 163
جدول ۷۱: مقایسه نمره‌ی دو شاخص CPI و BPI در سال 2011 165
فهرست نمودارها و اشکال:
نمودار 1: روند نمره و رتبه ایران در (CPI) شاخص سازمان شفافیت بینالمل 7
نمودار2: نمره‌ی فساد بر اساس آمار بانک جهانی 8
نمودار 3: شکل رهایی اخلاقی و فرایند منتهی به فساد 38
نمودار4: وضعیت فساد به صورت نموداری 40
نمودار 5: معبد سلامت TI 50
نمودار 6: مدل سنجش سلامت/فساد دکتر بازرگانی و همکاران 54
نمودار 7: مدل سنجش سلامت اداری شورای دستگاه‌های نظارتی 55
نمودار 8: پراکندگی سطوح مطالعات و پژوهشها 79
نمودار 9: متغیر وابسته در پژوهشهای ذکر شده در ادبیات داخلی 79
نمودار 10: نمودار فراوانی ابعاد پژوهشی در رابطه با موضوع سلامت و فساد 80
نمودار 11: فراوانی سطوح تحلیل در ادبیات خارجی 81
نمودار 12: فراوانی موضوعات اصلی پژوهش در ادبیات خارجی 81
نمودار13: مدل مفهومی تحقیق 85
نمودار 14: جنسیت در میان گروه‌های مورد سؤال 112
نمودار 15: تحصیلات در گروه‌های مورد سؤال 114
نمودار16: نمودار میله‌ای توزیع سنی پاسخ‌دهندگان گروه کارمندان 115
نمودار17: نمودار میله‌ای توزیع سنی پاسخ‌دهندگان در گروه خبرگان 115
نمودار 18: نمودار میله‌ای توزیع سنی پاسخ‌دهندگان در گروه ارباب‌رجوع 116
نمودار19: نمودار میله‌ای توزیع سنی پاسخ‌دهندگان در گروه شهروندان 117
نمودار 20: نمودار میله‌ای فراوانی نظر خبرگان در اولویت مسأله‌ی فساد در شهرداری تهران 125
نمودار 21: نمودار میله‌ای فراوانی نظر ارباب‌رجوع در عدم رواج فساد در شهرداری تهران 126
نمودار 22: نمودار میله‌ای فراوانی نظر شهروندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران 127
نمودار 23: نمودار میله‌ای فراوانی نظر کارمندان در مورد ادراک شهروندان از رواج فساد در شهرداری تهران 129
نمودار24: تعداد دفعات پرداخت رشوه از سوی ارباب‌رجوع (150=n) 130
نمودار25: نمودار مجموع رشوه‌های پرداخت شده از سوی ارباب‌رجوع 131
نمودار 26: نمودار درصد شناخت شهروندان از رشوه‌دهنده به شهرداری تهران 132
نمودار27: فضای سلامت و فساد 157
نمودار 28: فضای سلامت/ فساد در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری منطقه‌ی 7 شهرداری تهران 157
نمودار 29: نمره‌ی ایران در شاخص CPI منتشر شده توسط سازمان شفافیت بین‌الملل (نمرات از 10-0) 158
شکل 1: مدل سلامت ماروین بروان 44
شکل 2: تصویر صفحه‌ی ورود اطلاعات پرسشنامه به نرم‌افزار ویژه‌ی سنجش سلامت و فساد اداری 134
شکل 3: تصویر صفحه‌ی محاسبات خودکار Tij در نرم‌افزار ویژه‌ی سنجش سلامت و فساد اداری 134
شکل 4: تصویر صفحه‌ی خروجی در نرم‌افزار ویژه‌ی سنجش سلامت و فساد اداری 135
عنوان :بررسی مدل سنجش سلامت و فساد اداری در شهرداری تهران
فرمت : DOC
تعداد صفحات :219
امنیت شغلی با رویکرد ایمنی و سلامت و نقش آن در نگهداری کارکنان
این مقاله به بررسی یکی از عوامل مهم نگهداری کارکنان یعنی ایمنی و سلامت حرفه‌ای می‌پردازد. در ابتدا تعریف و مفاهیم مربوط ارائه می‌شود و سپس روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار نام برده شده و به قوانین ایمنی و سلامت حرفه‌ای در ایران اشاره می‌گردد. همچنین فرهنگ، سخت افزار و سیستم‌ها که عوامل کلیدی در ایمنی و سلامت حرفه‌ای هستند مورد بررسی قرار می‌گیرند. مواردی راهنما به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت ارائه می‌شود. انواع برنامه‌های ایمنی بر مبنای مشوق و برمبنای رفتار تحلیل می‌شوند. بعد از این مطالب استرس مرد بررسی قرار می‌گیرد. پس از تعریف استرس و عوامل بوجود آورنده آن، عواملی که بر آن اثر گذاشته و از آن اثر می‌پذیرند، بررسی شده و سپس راهکارهایی در چارچوب مدیریت استرس برای بهینه کردن آن ارائه می‌شود.
کلیدواژه : ایمنی و سلامت حرفه ای؛ امنیت شغلی؛ خطر بالقوه؛ بهداشت محیط کار؛ برنامه های ایمنی؛ استرس؛ فشار روانی؛ مدیریت استرس؛ ایمنی؛ شغل
فهرست مطالب
چکیده
- مقدمه
امنیت شغلی در آینده
تعاریف و مفاهیم ایمنی و بهداشت کار
روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
قوانین دولتی و ایمنی و سلامت حرفه‌ای
قوانین ایمنی و سلامت حرفه‌ای در ایران
موازین مربوط به ایمنی و بهداشت کار
مدیریت ایمنی و سلامت محیط کار
عوامل کلیدی بهبود ایمنی و سلامت حرفه‌ای محیط کار
فرهنگ
سیستم ها
سخت افزار
اجزای برنامه ایمنی
ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت
موارد راهنما به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت
چگونگی ایجاد یک برنامه جامع کنترل مخاطرات بالقوه
انواع برنامه‌های ایمنی
برنامه‌های ایمنی بر مبنای رفتار
برنامه‌های ایمنی بر مبنای مشوق
نظرات جاری در ایمنی و سلامت
استرس
استرس شغلی
سندروم سازگاری عمومی
ایجاد کننده‌های استرس
منابع استرس
علل کاری استرس
بار زیاد کاری
فشار کاری کم
نوبت کاری
روابط بین شخصی
تغییر
جو سازمانی
محیط فیزیکی
ابهام نقش
عوامل شخصی
عوامل خارجی
شرایط اقتصادی
مقررات و قوانین دولتی
مسافرت
ارزش‌های جامعه
جرم و جنایت
موضوعات خانوادگی و شخصی
استرس و عملکرد کاری
رابطه استرس و ترک خدمت و سبک رهبری
تصمیم گیری و استرس
علائم استرس
مدیریت استرس
استراحت
ورزش
رژیم غذایی
صحبت کردن
برنامه ریزی و مدیریت زمان
تفویض
ده راه که مدیریت بوسیله آن می‌تواند استرس کار کنان را در حین کار کاهش دهد
نتیجه گیری
مراجع
استرس شغلی و سلامت روانی
مشاغل و حرفه‌ها بخش مهمی از زندگی ما هستند. همراه با ایجاد یک منبع درآمد، مشاغل به ما کمک می‌کنند تا خواسته‌های شخصی خود را برآورده کنیم، شبکه‌های اجتماعی شکل دهیم و به جامعه خدمت نماییم.
استرس در کار:
حتی «شغل‌های رویایی» هم دارای لحظه‌هایی پراسترس، انتظارات کاری و سایر مسئولیت‌ها می‌باشند. برای برخی افراد، استرس محرکی است که انجام بعضی کارها را حتمی می‌سازد. به هرحال، استرس محیط کاری می‌تواند براحتی زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است بطور مداوم در مورد یک پروژه خاص نگران باشید، از رفتار نادرست یک همکار یا سرپرست (مدیر گروه) احساس ناخوشایندی داشته باشید یا آگاهانه و به امید کسب یک ترفیع، بیش از حد توانتان کاری را بپذیرید. چنانچه شغل‌تان را در رأس همه امور خود قرار دهید، روابط شخصی‌تان تحت تأثیر قرار گرفته و با فشارهای کاری ادغام می‌شود.